Με ένα ποντιακό έθιμο θα σας ευχηθώ για την ημέρα αυτή, το «Μνημοκέρε»…
Την παραμονή των Φώτων, οι άνθρωποι που θρηνούσαν τους αγαπημένους τους όσα χρόνια κι αν είχαν περάσει, είχαν υποχρέωση να ανάψουν ένα κεράκι στους τάφους των εκλιπόντων. Συνήθως, λόγω εποχής και καιρικών συνθηκών, τις περισσότερες φορές αυτό ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί στο χώρο του νεκροταφείου και η διαδικασία αυτή γινόταν στο σπίτι, με κάθε σεβασμό και όλες τις τιμές.
Σ’ ένα μπολ λοιπόν γεμάτο σιτάρι άναβαν, στο σπίτι του ο καθένας, ένα κερί για όποιον είχε φύγει από τη ζωή, ένα κερί για κάθε πεθαμένο, «για τ’ αποθαμέντς» όπως λένε, για πεθαμένους δηλαδή συγγενείς και φίλους, αναφέροντας το όνομα του καθενός ξεχωριστά και έτσι τον μνημόνευαν, εξ ου και το μνημοκέρε και του φώτιζαν την στιγμή αυτή…
… γιατί τα Φώτα, ο νεκρός θέλει το κερί του αναμμένο…
Τα Φώτα θέλω το κερί μ’
και των Ψυχών κοκκία (κόλλυβα)
και τη Μεγάλ’ Παρασκευήν
έναν μαντίλιν δάκρυα!
Η ανάγκη της ίδιας της ψυχής που λείπει και η ανάγκη της ψυχής αυτού που βιώνει την απώλεια, ο πόνος και η αγάπη, η προσμονή και η ελπίδα να σμίξουμε ξανά με τους ανθρώπους μας, η έλλειψη της αγκαλιάς, δημιούργησαν σπουδαία έθιμα. Οι άνθρωποι που τα τηρούν, δημιουργούν τις συνθήκες αυτές που κάνουν τον πόνο μικρότερο και τη χαρά μεγαλύτερη. Δεν χάνουν ευκαιρία να τιμήσουν το κάθε τι στη ζωή, οτιδήποτε μπορεί να τους φέρει πιο κοντά, οτιδήποτε θα δώσει φροντίδα και αγάπη μέσα από το μοίρασμα και την επικοινωνία.
Και το μνημοκέρε είναι ένα από αυτά!
Η μυρωδιά του κεριού, η ζεστασιά από το φως του, πόσο πολύ μπορούν να γαληνέψουν την ψυχή του ανθρώπου που πονά και θρηνεί την απώλεια και ψάχνει απαντήσεις για το θάνατο, την ψυχή, την απώλεια! Πόσο σοφοί ήταν τελικά οι πρόγονοι που εφεύρισκαν τρόπους να απαλύνουν τις δύσκολες στιγμές, για να μην αφήσουν τη λήθη να εξαφανίσει κάθε μνήμη.
Και το μνημοκέρε ενώνει κόσμους και τα στοιχεία της παράδοσής μας είναι δυνατά και ικανά να καλύψουν τα κενά.
Ο λαός μας είναι πολύ πλούσιος. Έθιμα και παραδόσεις, δημοτικά τραγούδια και παροιμίες, θρύλοι και αξίες, ριζωμένα όλα βαθειά στη μνήμη των Ελλήνων ό,που κι αν βρίσκονται στον κόσμο, μας κρατούν ενωμένους και δεμένους, δυνατούς και άξιους να συνεχίσουμε να ζούμε, τιμώντας κυρίως την ορθόδοξή μας παράδοση και την οικογένεια.
Η πλούσια ιστορία της Ελλάδας
η ελληνική παράδοση, τα ήθη και τα έθιμα, αποτελούν σημαντικό μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς και ταυτότητας της χώρας μας. Άλλα έχουν εξελιχθεί και όλα σχεδόν έχουν διατηρηθεί ανά τους αιώνες. Έθιμα πολλά εορταστικά, έθιμα νεκρικά και για κάθε περίσταση, ενισχύονται μέσα από τις κοινότητες των Ελλήνων με τιμή και δόξα.
Και στο εσωτερικό της Ελλάδας και στο εξωτερικό, οι Έλληνες μεταλαμπαδεύουν αυτά που γνωρίζουν μέσα από τις παραδόσεις τους στις νεότερες γενιές και κρατούν όσα μπορούν να τους ενώσουν, όσα τους θυμίζουν κάτι από την οικογένειά τους και τον τόπο τους, όσα έχουν γράψει στην ψυχή τους και στην καρδιά τους.
Και είναι πολύ όμορφο που οι άνθρωποι αυτοί της διασποράς τα τιμούν και τα φροντίζουν όλα, τα θυμούνται και τα αφήνουν στα παιδιά τους προίκα μνήμης, αγάπης και φροντίδας, σ’ έναν κόσμο που όσο πάει και σκληραίνει και κλείνεται στους τοίχους του σπιτιού και της ασφάλειάς του.
Χρόνια πολλά λοιπόν! Χρόνια πολλά και φωτισμένα, ευλογημένα και λαμπερά σε όλους!
Ευχές πολλές για Φώτιση και λύτρωση από κάθε τι που σκοτεινιάζει τις μέρες μας, ευχές πολλές για τις ζωές!
Ευχές να αφήσουμε πίσω όσα μας περιορίζουν να πράξουμε το καλό και να ζούμε για το καλό με πίστη στο παρελθόν και δύναμη για το μέλλον, ενωμένοι ως λαός, αγαπημένοι πάντα ως άνθρωποι!
Πηγή φωτογραφιών: unsplash
https://www.pontosnews.gr/498065/pontos/paradosi/mnimokere-pontiako-ethimo-paramoni-fota-pethamenos/
