Η Μαριάννα Δίγκα στο elpis calling
Την γνώρισα από τις φωτογραφίες της. Δυνατές και ήρεμες, ισορροπημένες και αναζωογονητικές όπως και τα λόγια της. Στους χιλιάδες ανθρώπους που υπάρχουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και που κάποια στιγμή στη ζωή μας θα έρθουμε σε επαφή, μερικοί μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού είναι αυτοί με τους οποίους θα νιώσουμε ότι έχουμε να μοιραστούμε δυο σκέψεις, να συζητήσουμε και να δημιουργήσουμε σχέσεις.
Στα ανήσυχα, όλο ένταση χρόνια που ζούμε, κάποιων ανθρώπων τα λόγια έρχονται να ηρεμήσουν τα πνεύματα και να βοηθήσουν να γαληνέψουν οι καρδιές που είναι γεμάτες πληγές, κοψίματα, γδαρσίματα. Στις φωτισμένες στιγμές που η επουλωτική δράση των Λόγων του Θεού χτυπά στο κέντρο της καρδιάς, εκεί που ηρεμεί η ψυχή μας με προσευχή, με σιωπή, κυρίως με σιωπή, με κόμπους που αγγίζουν τα δάχτυλα και αφήνουν στην άκρη μιαν Ευχή, στις στιγμές που προσπαθούμε να συναντηθούμε μαζί Του, είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι δεν ήμαστε μόνοι, ότι έχουμε συνοδοιπόρους σε ένα μονοπάτι που δεν είναι πάντα ομαλό και στρωμένο με ροδοπέταλα.
Με σχεδόν είκοσι χρόνια εθελοντικής δράσης στο Κυριακάτικο Σχολείο της Ιεράς Μητροπόλεως Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, Θεολόγος, κατηχήτρια, ερασιτέχνης ηθοποιός, οικονομολόγος, φωτογράφος, πολύτεκνη μητέρα και σύζυγος, Ελληνίδα στη Βρετανία, η Μαριάννα Δίγκα είναι μέσα από τους πολύπλευρους ρόλους της άνθρωπος που αγάπησε όλα της τα χαρίσματα και τα μοιράζεται μαζί μας! Μέσα από το https://daysofbliss.gr/ ζούμε μαζί της 365 μέρες ευδαιμονίας και με χαρά μεγάλη την υποδέχομαι στην παρέα του elpis calling!
…………………….
Για να γνωριστούμε καλύτερα, θα μας πείτε δυο λόγια για την καταγωγή σας και για αγαπημένες μνήμες των παιδικών σας χρόνων Μαριάννα;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα νότια προάστια των Αθηνών, σε μια εποχή που έμοιαζαν με χωριό, κοντά στη θάλασσα μα και κοντά στην (τότε) Αμερικανική βάση. Οι πιο όμορφες μνήμες των παιδικών μου χρόνων περιλαμβάνουν τεράστιες αλάνες γεμάτες φασαριόζα πιτσιρικαρία, παιχνίδι μέχρι αργά το βράδυ στη γειτονιά με ελληνάκια και αμερικανάκια, ποδηλατάδες, παγωτά, ατελείωτα καλοκαίρια και γενικά πολύ πολύ αργούς ρυθμούς.
Θα «εκμεταλλευτώ» την ιδιότητά σας ως Θεολόγου. Στις μέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής άλλωστε, υπάρχει λόγος να μιλήσουμε και για Θεό εκτός των άλλων, γιατί καλή και αναγκαία η τροφή του σώματος, αλλά ακόμα πιο ωφέλιμη και σημαντική η τροφή της ψυχής. Μιλάει σήμερα ο άνθρωπος για Θεό; Τον αναζητά; Επιδιώκει σχέση, συνάντηση μαζί Του ή είναι αδιάφορος και αρνητικός;
Τον αναζητά αδιάκοπα, συνειδητά ή μη. Μα δεν μπορεί να είναι κι αλλιώς, διότι η ψυχή προέρχεται από τον Θεό και πάντοτε αποζητά τον Πλάστη της. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν δεν υπάρχουν καθαροί και αγνοί νόες να μιλήσουν για το Θεό με τρόπο που να αναπαύει και να θρέφει την ψυχή αντί να την παραπλανά. Λεγόμαστε κάποιοι από εμάς θεολόγοι έχοντας καταφέρει ένα πτυχιάκι, μα στην πραγματικότητα είναι αστείο όταν αναλογιστούμε πως η Εκκλησία αποδίδει αυτόν τον τίτλο σε μορφές όπως ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής ή ο Άγιος Γρηγόριος. Μορφές δηλαδή που θεολογούσαν μετά από την προσωπική τους εμπειρία συνάντησης με το Πρόσωπο του Θεού. Πόσο υπέροχο θα ήταν να είχαμε -αν όχι όλοι- οι περισσότεροι ψήγματα από αυτή τη βιωματική εμπειρία και από αυτή τη βάση να φερόμασταν. Έχω την εντύπωση ότι δεν θα χρειαζόταν καν να μιλήσουμε τότε. Και μόνο η ματιά μας θα θεολογούσε.
Δεν ξέρω αν έχετε την ίδια εντύπωση, αλλά ειδικά τα τελευταία χρόνια παρατηρώ πόση άγνοια για την πίστη τους έχουν οι Έλληνες και κυρίως όσοι δηλώνουν Χριστιανοί Ορθόδοξοι, έχοντας μια εντελώς λάθος εικόνα και για την Ορθοδοξία και για τη σχέση τους μαζί της.
Συμφωνώ απόλυτα. Μα φυσικά και έχουμε άγνοια για την πίστη μας αφού δεν δεχόμαστε πλέον κατήχηση. Έχουμε γίνει ένας λαός ακατήχητος και είναι κρίμα διότι αφήνουμε να χαθεί στη λήθη ένας θησαυρός παράδοσης ασύγκριτου βάθους και κάλλους. Ξέρετε, εδώ στην Αγγλία που ήρθαμε, βρήκαμε ότι η Αγγλικανή εκκλησία, μέσω της τοπικής ενορίας συνεργάζεται στενά με το σχολείο. Οι εορταστικές εκδηλώσεις τους γίνονται από κοινού και έχουν ξεκάθαρο θρησκευτικό χαρακτήρα. Γι’ αυτό ο Άγγλος ακόμη κι αν δεν πιστεύει, αν μη τί άλλο σέβεται την πίστη και τις θρησκευτικές εκδηλώσεις. Στη χώρα μας τα κατηχητικά σχολεία θεωρούνται ένα κουραστικό πάρεργο για τους ενοριακούς ναούς, τα παιδιά συνήθως «ενοχλούν» και όπου υπάρχουν αίθουσες μετατρέπονται σε χώρους φιλοξενίας μνημοσύνων. Αν δεν βρεθεί ένας φωτισμένος εφημέριος να τα αγκαλιάσει και να τα τροφοδοτήσει με τα νάματα από τη διδασκαλία των Αγίων μας, ελάχιστες είναι οι μητροπόλεις που έχουν συστηματική φροντίδα για την παιδική ηλικία και τη νεότητα.
Δε γίνεται να μη σταθώ σε κάτι που μού προκαλεί μεγάλη εντύπωση. Οι συνήθειές μας αντικαθίστανται με άλλες, ένας πανθεϊσμός απείρου κάλλους ανατέλλει για ένα αόριστο φως γλυκιάς αύρας, οι άγγελοι μπερδεύονται με τις επικλήσεις στον ήλιο και στην πανσέληνο και σκέψεις πολλές και μπερδεμένες κατακλύζουν τους «αναζητητές». Το χειρότερο είναι, ότι δεν υπάρχει διάθεση να ξεκαθαρίσουν αυτές οι σκέψεις και να σταθούμε τελικά ή από τη μία πλευρά ή από την άλλη. Ή με τον Χριστό ή σε κάτι άλλο που δεν έχει Χριστό. Δεν είναι παράξενο που τάχα γνωρίζουμε περισσότερα πράγματα για τον ινδουισμό, τον ταοϊσμό, τις θεότητες με τα χίλια πρόσωπα, τις ρήσεις του Βούδα, τον διαλογισμό, ενώ δεν έχουμε ιδέα για το πρόσωπο του Χριστού, την Ορθοδοξία, την Ευχή της Καρδιάς;
Πιστεύω ότι αυτές οι εναλλακτικές πνευματικές πρακτικές είναι δημοφιλείς διότι αφενός αποτελούν την γρήγορη, εύκολη λύση που τη βρίσκεις παντού χωρίς να σκεφτείς πολύ βαθειά ή να κοπιάσεις και αφετέρου δίνουν μια ψευδαίσθηση πνευματικότητας καθώς παραπλανούν και οι σκοτεινές δυνάμεις που φωλιάζουν σε όλα αυτά. Νομίζει κανείς ότι θα αρχίσει διαλογισμό και θα γίνει «φωτισμένος» άνθρωπος διότι αυτό του διαφημίζουν, την ίδια στιγμή που ένας ταπεινός ασκητής σαν τον γέροντα Παΐσιο ή άλλους του ιδίου πνευματικού ύψους που είναι τώρα εν ζωή και όντως μετακινούν βουνά με την προσευχή τους δεν θα σου επιτρέψουν ποτέ να καταλάβεις τί έργο επιτελούν. Με την ταπείνωσή τους θα σε κάνουν να νομίζεις ότι εσύ είσαι ο πιο σπουδαίος στο δωμάτιο. Η αγιότητα δεν κάνει ποτέ μάρκετινγκ.
Μένουμε στα πολύ γνωστά, ίσως και λάθος ερμηνευμένα ή σε αυτά που μας βολεύουν και φαίνονται πιο εύκολα, σε αυτά που έχουμε ακούσει, σε όσα ακολουθούμε τυφλά από φόβο και όχι από Αγάπη και αφήνουμε στην άκρη την ουσία, δεν κάνουμε την υπέρβαση, δε μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα να φτάσουμε στην Πηγή της γνώσης. Αντί να θέλουμε να ανέβουμε, απαιτούμε να κατέβει ο Θεός για να μάς λυθούν εύκολα όλα τα προβλήματα. Ξέρετε, οι περισσότεροι δηλωμένοι Χριστιανοί Ορθόδοξοι, δεν έχουν διαβάσει ποτέ την Καινή Διαθήκη ή έστω τη μετάφραση της Θείας Λειτουργίας και δεν αφιερώνουν χρόνο να κάνουν την προσωπική τους έρευνα.
Δεν θα μιλήσω για τις λίγο παλαιότερες δεκαετίες που η δυναμική ήταν αλλιώτικη και άρα οι ευθύνες, αλλά για το τώρα. Νιώθω σήμερα τον κόσμο φοβερά κουρασμένο για να κάνει έρευνα. Όχι διότι παλεύουν με τα θέματα της επιβίωσης, αλλά διότι όλοι έχουν εξουθενωθεί με την υπερπληροφόρηση και την πολυφωνία. Όλος αυτός ο καταιγισμός δεδομένων και γνωμών τον οποίο οι περισσότεροι δεν είμαστε κατάλληλα «εφοδιασμένοι» να αξιολογήσουμε και να ξεσκαρτάρουμε κουράζει το μυαλό και μπερδεύει τη λογική μας. Βλέπεις δυο καθ’ όλα αξιόλογους και καταρτισμένους επιστήμονες για παράδειγμα να αναλύουν το θέμα της παγκόσμιας επιδημίας και να έχουν εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις. Με ποιά κριτήρια μπορεί να κρίνει ο μέσος άνθρωπος αν δεν γνωρίζει να αναζητήσει τις σχετικές ερευνητικές δημοσιεύσεις και να βρει πού βρίσκεται η αλήθεια στις δημόσιες δηλώσεις; Και πόσο μάλλον όταν έρχεται η στιγμή να μιλήσουμε για πιο λεπτά θέματα όπως είναι αυτά της ψυχής.
Τα δύο τελευταία χρόνια της πανδημίας διαπίστωσα, ότι εντός της κοινότητας της Εκκλησίας υπάρχουν πολλών ειδών ιεράρχες και πιστοί και η ίδια η πίστη είναι ερμηνευμένη τόσο όσο και τα μέλη της αριθμητικά. Πώς μπορούμε άραγε να συνυπάρξουμε και να πορευτούμε στον ίδιο δρόμο όλοι μαζί, στις δύσκολες από πολλές απόψεις μέρες που ζούμε, χωρίς να κλείνουμε τα μάτια σε όσα συμβαίνουν γύρω μας; Μήπως ήρθε η ώρα για κάποιες αλλαγές, για να μπορέσουμε να συμπορευτούμε με ομόνοια μεταξύ μας;
Αυτή είναι ίσως η πιο κρίσιμη ερώτηση που καλείται να απαντήσει η επίσημη Εκκλησία στη δεδομένη ιστορική στιγμή. Σίγουρα δεν έχω απάντηση. Με αφορμή την πανδημία ήρθαν στο φως όλα τα κακώς κείμενα στο σώμα της Εκκλησίας, ιεραρχία και λαό. Ενώ μέσα στην Εκκλησία ώς θερμοκήπιο ψυχών πάντοτε υπήρχε μια ελευθερία και υπήρχαν πάντοτε όλες οι «ταχύτητες» ανάλογα με το στάδιο πνευματικής ωριμότητας του καθενός, ταυτόχρονα υπήρχε πάντοτε μια κοινή συναίνεση ως προς το τί αποκαλούμε «υγιή πνευματικότητα». Τελευταία μοιάζει σαν να έχει χαλάσει αυτή η πυξίδα και ο καθένας βλέπει αλλού τον «πνευματικό βορρά». Από την άλλη όμως αυτό είναι κάτι που διορθώνεται άμεσα αν αποφασίσουμε να ακουμπήσουμε με εμπιστοσύνη και να ακολουθήσουμε εκείνους που έχουν την καθαρότητα του νοός όπως αυτή περιγράφεται στην ασκητική μας παράδοση. Και ευτυχώς ο Θεός μας έχει ευλογήσει –όπως άλλωστε και κάθε εποχή- με τέτοιες φωτισμένες μορφές και πνευματικούς οδηγούς.
Εκπλήσσομαι κάθε φορά που ακούω τους χριστιανούς να λένε ότι πηγαίνουν στην Εκκλησία το Πάσχα «για το καλό» και για το έθιμο. Δυο λεπτά πριν το Δεύτε Λάβετε Φως και δυο μετά, ως να αναστηθεί ο Χριστός και να διασκορπισθούν οι εχθροί του… Πού έχει μπερδευτεί ο κόσμος αλήθεια;
Το ίδιο εκπλήσσομαι κι εγώ, μα μετά υπενθυμίζω στον εαυτό μου ότι αυτό είναι δικό μου θέμα, θέμα αποδοχής της κατάστασης των άλλων αδερφών μας. Ένας άνθρωπος που για οποιονδήποτε λόγο δεν είχε ποτέ του πνευματικό βίωμα δεν καταλαβαίνει για ποιό λόγο πρέπει να εκκλησιαστεί. Βλέπει μόνο το εξωτερικό σχήμα, το έθιμο. Δεν του έχει δοθεί ακόμη να φτάσει στην ουσία. Οι λόγοι για τους οποίους μπορεί να συμβαίνει αυτή η ψύχρανση της καρδιάς σε βαπτισμένους ανθρώπους, όσο κι αν είναι θλιβερό δεν είναι σε εμάς να τους κρίνουμε. Πάντοτε σκέπτομαι ότι αν είχα κι εγώ Λόγο ως «άρτο επιούσιο» να θρέψει την ψυχή τους, μπορεί να μεταμορφώνονταν. Χρειάζεται παράδειγμα. Είναι ευθύνη μας αυτοί οι άνθρωποι κι αν δεν έχουμε Λόγο Ζώντα να τους προσφέρουμε, τουλάχιστον ας τους έχουμε αγαπητικά στην ολίγιστη προσευχή μας.
Η πίστη είναι καθαρά προσωπικό ζήτημα και βίωμα, αλλά η Θεολογία στη ζωή μας αισθάνομαι ότι είναι απόλυτα απαραίτητη και σημαντική, γιατί ανοίγει άλλους δρόμους σκέψης. Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι περίοδος έντονης πνευματικής αξιολόγησης. Βλέπετε εσείς να εκμεταλλευόμαστε την εποχή της Σαρακοστής για να προχωρήσουμε λιγάκι πνευματικά ή ανήκει αυτή η προσπάθεια στη σφαίρα της φαντασίας;
Είχα κι εγώ αυτή την αγωνία έντονη: τί κάνουμε τελικά; Ιδιαίτερα αν κανείς διαβάζει τα ασκητικά μέτρα των παλιότερων χριστιανών κατά τις περιόδους σαν αυτή της σαρακοστής τρομάζει με την αυστηρότητα που συναντά και αυτόματα αναρωτιέται «μα τί κάνω εγώ; πού πάω; πώς να περιμένω προκοπή με την ασθμαίνουσα ασκητικότητα που έχω;». Δεν θα κρύψω ότι συχνά οι σκέψεις αυτές μέσα μου έφταναν ως το «ματαιότης ματαιοτήτων…». Ο Θεός όμως απαντά σε όλες τις αγωνίες μας και πέρσυ το Πάσχα σε μια περίοδο έντονης τέτοιας αγωνίας, «έτυχε» να πέσω στο YouTube πάνω σε ένα βιντεάκι του γέροντα Εφραίμ της Αριζόνας όπου μιλάει για κάποιον ο οποίος περνά ακριβώς αυτή την αγωνία περί του πώς θα προχωρήσουμε πνευματικά και συνομιλεί με τον Θεό. Ο Θεός του αποκαλύπτει ότι έτσι όπως άλλαξε ο κόσμος, πλέον και το ένα «Κύριε ελέησον» που λέει ο πιστός των ημερών μας έχει βάρος ίδιο με τους κόπους των παλιών ασκητών. Ένα ταπεινό Κύριε ελέησον λοιπόν, αρκεί να είναι από καρδιάς!
Η χριστιανική ελπίδα είναι, όπως λέει ο ιερός Χρυσόστομος, κάστρο άπαρτο, τείχος ακαταμάχητο, συμμαχία ανίκητη, λιμάνι γαλήνιο, πύργος απόρθητος, όπλο αήττητο, δύναμη ακατάβλητη… Είναι βάλσαμο και παρηγοριά για εσάς Μαριάννα; Με άλλα λόγια, ελπίζετε ακόμα;
Πώς να μην ελπίζουμε όταν είναι τόσο ζωντανός και παρών ο Θεός στη ζωή μας; Ακόμη κι όταν σιωπά, είναι παρών κατά το «ο υπομείνας εις τέλος σωθήσεται». Υπάρχει δηλαδή μια γλυκιά προσμονή σε αυτή τη σιωπή. Λέω συχνά στα παιδιά μου, ότι ο Θεός μας κακομαθαίνει. Λίγο φιλότιμο και υπομονή στις δυσκολίες να δείξουμε και μας γεμίζει με τα δώρα Του. Οι άνθρωποι δυστυχώς είναι που μας πληγώνουν, μα οι πληγωμένοι και αθεράπευτοι από τη Θεία Χάρη άνθρωποι δεν ξέρουν να κάνουν κι αλλιώς, έτσι δεν είναι; Πονεμένοι όντες, πονάμε ο ένας τον άλλο μέχρι να μας περιμαζέψει η θεραπευτική αγκαλιά του Θεού και να μας αποκαταστήσει στην γλυκύτητα.
Μια ευχή παρακαλώ για τους αναγνώστες του elpis calling, αφού σας ευχαριστήσω θερμά για το χρόνο που διαθέσατε και σας ευχηθώ καλή Ανάσταση!
Καλή Ανάσταση και πνευματική ανάταση σε όλους μας! Στον καθένα ξεχωριστά, στο έθνος μας, μα και σε κάθε πτυχή της δραστηριότητάς μας, όπου ο καθένας ονειρεύεται να δει τη ζωή του να ανθίζει. Δεν υπάρχει καλύτερη ευχή από αυτή.
