Η Μαρία Βουμβάκη στο elpis calling
Η μουσική τρέφει τις ψυχές. Είναι ο λόγος ο ουράνιος που μιλά στη μέσα ύπαρξη χωρίς λόγια, χωρίς συγκεκριμένη γλώσσα, χωρίς σημεία στίξης. Η μουσική τρέφει τις πεινασμένες στιγμές μας, τις ώρες που νιώθουμε κάτι να λείπει το συμπληρώνει αυτή και αυτοί που την δημιουργούν. Και για μένα πάντα σημασία και αξία έχει ο άνθρωπος από το «προϊόν» του, πάντα η ψυχή του και όχι μόνο το αποτέλεσμα του επαγγέλματός του.
Δεν ήταν τόσο εύκολο αυτή τη φορά να επιλέξω ερωτήσεις, να τις βάλω σε σειρά, να είναι κάτι που να μπορεί να απαντηθεί χωρίς να κουράσει, που να μπορεί να ενώσει το τότε με το τώρα, να μπορεί να ενώσει όλους εσάς μαζί της με έναν τρόπο που να δείχνει ότι δε χάθηκε η σύνδεση, δε χάθηκε ο χρόνος, ότι προλάβαμε και την ιστορία και την ευτυχία εμείς που τόσο αγαπήσαμε και την προσωπικότητα και τις μουσικές της. Μα η ευγένεια και η καλή της διάθεση με οδήγησε, η αγάπη της στην Κρήτη μας και τα καλά της λόγια μού άνοιξαν δρόμο.
Ήταν τόσα που θα μπορούσαμε να έχουμε πει, αλλά κάποιες φορές, ακόμα και σε ένα περιορισμένο ερωτηματολόγιο, οι αλήθειες σα μαγικό χαλί μας πηγαίνουν με λόγια κυματιστά στο τερραίν του παραδείσου! Με ή χωρίς πρόβες αποχαιρετισμού και προσδοκίες για επανασύνδεση. Προσωπικά, επιστρέφω πάντα στις πόλεις και στα κύματα συγχρόνως, που με συντροφεύουν όλα τα χρόνια της ζωής μου και με συνδέουν με κείνο το κομμάτι του τότε, που πολύ συχνά νιώθω να χάνω.
Μεγάλη χαρά και τιμή που η Μαρία Βουμβάκη βρίσκεται στην παρέα του elpis calling…
Διάβασα κάπου ότι η μουσική αρχίζει εκεί που σταματούν οι δυνατότητες της γλώσσας. Δηλώνουμε αυτό που νιώθουμε με ένα αγαπημένο τραγούδι, ξυπνάμε και κοιμόμαστε με μουσική, παρέα σταθερή στα ταξίδια, στα διαβάσματα, αγαπάμε, ερωτευόμαστε, χωρίζουμε κι ένας ήχος, μερικοί στίχοι υπάρχουν στο μυαλό μας. Είναι και για εσάς τους μουσικούς έτσι;
Νιώθω τυχερή που σπούδασα και εξασκώ τη μουσική, μια “γλώσσα” που μ ελευθερώνει εκφραστικά και μου επιτρέπει να επικοινωνώ, γιατί σαν άνθρωπος είμαι πολύ κλειστή. Προτιμώ την ακρόαση κατ’ ιδίαν, να κλείνω τα μάτια και να ονειρεύομαι, δε μ’ αρέσει τόσο να συνοδεύω στιγμές με τη μουσική. Εννοείται ότι έχω πολύτιμες στιγμές συνδεδεμένες με τραγούδια. Αλλά τώρα πια προτιμώ ένα ηλιοβασίλεμα στη σιωπή, μια βόλτα στη φύση με τους ήχους της φύσης. Συνεχίζω να την απολαμβάνω, να ενημερώνομαι για καινούργια πράγματα ή να ανακαλύπτω παλιότερα, η μουσική ευτυχώς είναι ανεξάντλητη. Η αλήθεια είναι ότι η όλη διαδικασία περνάει και από ένα επαγγελματικό φίλτρο, σαν άσκηση, τι όργανα πχ έχουν χρησιμοποιηθεί, πώς είναι δουλεμένος ο στίχος, οπότε ναι, ίσως στερούμαι κάτι από τη μαγεία που εισπράττει ένας αγνός ακροατής.
Χάνουμε ευκαιρίες περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή. Υπάρχει τελικά αυτή η στιγμή;
Υπάρχει κατάλληλη στιγμή αρκεί να είμαστε έτοιμοι γι αυτήν. Αν την προκαλέσουμε κιόλας, ακόμα καλύτερα. Βέβαια το ομώνυμο τραγούδι υπονοεί την χαμένη κατάλληλη στιγμή. Έχω ένα κόλλημα με αυτά μάλλον, χαμένες ευκαιρίες, χαμένες κατάλληλες στιγμές. Τα ξορκίζω μ’ έναν τρόπο κάνοντάς τα τραγούδια.
Η ιστορία και η ευτυχία δεν περιμένουν. Τρέχουν και γράφουν κάθε δευτερόλεπτο. Όλα αλλάζουν ραγδαία. Πόσο έχει αλλάξει η ζωή μας και πόσο ίδια έχει μείνει τα τελευταία 30 χρόνια; Συμπτωματικά, τόσα συμπληρώνονται από την συμμετοχή σας στους αγώνες ελληνικού τραγουδιού της Καλαμάτας. Τί δεν θα θέλατε με τίποτα να αλλάξει, να αλλοιωθεί στο πέρασμα του χρόνου;
Νομίζω ότι το 1991 που γράφτηκε το τραγούδι είχαν αρχίσει να αχνοφαίνονται οι αλλαγές που θα σάρωναν τη ζωή μας: η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η παγκοσμιοποίηση, ο ψηφιακός κόσμος, η αποξένωση. Εδώ στην Ελλάδα, ο νεοπλουτισμός και η διαφθορά των πολιτικών… θα λεγε κανείς ότι η εξέλιξη ήρθε φυσιολογικά. Προσωπικά θα θελα μόνο να διαφυλάξω την καλή μου σχέση με αγαπημένα μου πρόσωπα – δεν είναι εύκολο. Κι αν μπορούν κάποιες γωνιές της Ελλάδας να αντισταθούν στη λαίλαπα του καταναλωτικού τουρισμού που έχει ενσκήψει, διατηρώντας την ομορφιά και την αυθεντικότητά τους.
Οργανώνετε ήχους και σκοπούς στο μυαλό σας, συνθέτετε και εκφράζεστε μέσα από τα μουσικά σας έργα, δημιουργείτε τέχνη και την προσφέρετε στον κόσμο. Είναι εύκολο να είναι κάποιος μουσικός σήμερα στην Ελλάδα και να βιοπορίζεται;
Όχι δεν είναι εύκολο ούτε για τους μουσικούς, ούτε για τους καλλιτέχνες γενικότερα.. Ορισμένοι νομίζουν ότι κάνουμε το χόμπι μας, εσχάτως η υπουργός Πολιτισμού δήλωσε ότι κινούμαστε στο χώρο της μαύρης οικονομίας. Υπέροχα.. Εγώ ξεκίνησα με το πιάνο από μικρή, αργότερα βούτηξα στην τεχνολογία, λίγο το συνθεσάιζερ, λίγο τα computer, στο τέλος εκτός από μουσικός, συνθέτης γίνεσαι και προγραμματιστής και ηχολήπτης. Όλο αυτό δεν πληρώνεται αλλά σου δίνει μια αυτονομία και τη δυνατότητα να εξελιχθείς και να αποκτήσεις ένα προσωπικό στίγμα και μια αναγνωρίσιμη φωνή. Δεν βιοπορίζομαι από τα τραγούδια μου γιατί έχω κάνει την επιλογή να εκδίδω έργο μόνον όταν είμαι σίγουρη για την αρτιότητα και την ειλικρίνειά του. Είναι συνειδητή απόφαση αλλά ώρες-ώρες με παίρνει από κάτω. Κάποιοι συνάδελφοί μου τα καταφέρνουν καλύτερα από μένα ως προς το οικονομικό, ευτυχώς!
Τα δώρα της ζωής αναλαμπές χαράς.. στιγμές μικρές ευτυχίας η ζωή μας; Έχουν οι παιδικές μνήμες μουσική; Πώς ήταν τα χρόνια της αθωότητας;
Δεν έχω παράπονο, έζησα όμορφα παιδικά χρόνια με αγάπη και φροντίδα από τους γονείς μου, παιχνίδια με αδέλφια και ξαδέλφια στις γειτονιές του Μαρουσιού, τραπεζώματα κι εξοχές. Καλοκαίρια στον τόπο καταγωγής μου στην Κάρυστο, εκεί έμαθα ν αγαπάω τη θάλασσα, τα κύματα και τους ανέμους. Ίσως ακούγονται ιδανικότερα απ ό,τι ήταν, αλλά έχω ωραίες αναμνήσεις, εφόδια για τις δύσκολες μέρες που αντιμετώπισα στην ενηλικίωση. Οι μουσικές έρχονταν από το ραδιόφωνο, τραγούδια ελληνικά κυρίως, Μοσχολιού, Κόκκοτας, Πουλόπουλος, αλλά κι από ένα πορτοκαλί φορητό πικάπ για δισκάκια 45 στροφών (κάπου έχω ακόμα μερικά). Ο πρώτος μεγάλος δίσκος που έπεσε στα χέρια μου ήταν τα 18 Λιανοτράγουδα Της Πικρής Πατρίδας του Θεοδωράκη (η έκδοση με ερμηνευτές τον Νταλάρα και την Βίσση – δώρο της θείας Άννας) ενώ η πρώτη δική μου αγορά ξένου LP ήταν το Goats Head Soup των Rolling Stones. Με την εφηβεία άρχισε και η σοβαρή ενασχόληση μου με τα τραγούδια, άκουσα πολλή – ξένη κυρίως μουσική.
Τους αγγέλους μας στη γη τους αναγνωρίζουμε;
Έγραψα τον “Άγγελο στη γη” όταν είδα την ταινία του Βιμ Βέντερς “Τα φτερά του Έρωτα”. Μπορεί και να μου βγήκε την επόμενη μέρα, τόσο βαθιά με επηρέασε. Θέλω να πιστεύω ότι άγγελοί μας γίνονται αγαπημένα πρόσωπα που έχουν φύγει. Μια ενέργεια δικιά τους μένει και την κουβαλάμε μέσα μας, μας βοηθάει και μας παρηγορεί.. Αλλά κι ένας ξένος σε μια συνάντηση φευγαλέα, χαραγμένη στη μνήμη μας, δεν σας έχει συμβεί; ‘Η κάποιος που πέρασε στο όνειρό μας, μία και μοναδική φορά;
Η μουσική θεραπεύει και ανακουφίζει πληγές. Στις μέρες μας, που δύσκολα μπορούμε να συνεννοηθούμε ακόμα και για τα απλά, μήπως μπορούμε μέσω αυτής να επικοινωνήσουμε καλύτερα και με ειλικρίνεια οι άνθρωποι;
Πιστεύω στην θεραπευτική φύση της μουσικής, ασφαλώς, στη δύναμή της να μας ενώνει και να ψυχαγωγεί. Φέρνει κοντά παρέες, κοινότητες, πολλές φορές λαούς ολόκληρους όταν εκφράζει πανανθρώπινα κοινωνικά ζητήματα. Η δική μας εποχή βέβαια είναι απαιτητικά σκληρή και περιχαρακωμένη, δεν είμαι σίγουρη ότι ένα τραγούδι θα μας ξεκλειδώσει. Μια ανάσα θα μας την δώσει αλλά ίσως να μην αρκεί, εξαρτάται από τον καθένα μας.
Και τα λόγια τα πικρά κάπου πάνε και τα άλλα τα κυματιστά, ταξιδεύουν κι αυτά και χάνονται. Ποια λόγια πληγώνουν περισσότερο; Ξεπερνά ο άνθρωπος ποτέ την εφηβεία του ή είναι δώρο που κρατά για να μη βαλτώνει;
Ε, τα λόγια που πληγώνουν περισσότερο είναι από κείνους που τα λόγια τους μετράνε μέσα μας. Σ’ ένα τραγούδι λειαίνεται ο πόνος, «του έρωτα τα λόγια τα πικρά» γίνονται χάδι, κυματάκι που χάνεται στην άμμο της ποίησης. Όσο για την εφηβεία, εγώ τουλάχιστον τη νοσταλγώ για την αθωότητα και την καθαρότητα του βλέμματος, για τη άγνοια του κινδύνου και την πίστη στο καλό. Την αθωότητα φοβάμαι την έχασα, η άγνοια κινδύνου έγινε φόβος, διατηρώ την πίστη μου στο καλό. Πάλι καλά!
Ελπίζετε ακόμα κ. Βουμβάκη;
Λίγο ακόμα …
Μια ευχή για τους αναγνώστες του elpis calling…
Δεν θα πρωτοτυπήσω, εύχομαι να αγκαλιαζόμαστε ελεύθερα σύντομα. Να στε υγιείς και χαρούμενοι!
Φωτογραφίες Panos Cadatta Stefanou και προσωπικό αρχείο Μαρίας Βουμβάκη
Περισσότερες πληροφορίες εδώ https://mariavoumvaki.wordpress.com/
