Να το έχεις μαζί σου στις διακοπές! Βγες απ’ το κουτί!
Να το έχεις μαζί σου στις διακοπές, ετούτο το βιβλίο!
Και διάβαζε μια δυο σελίδες ή όσο μπορείς και θέλεις, κάθε μέρα!
Ξέρω, δεν ανήκει στα βιβλία που προτείνονται για τις διακοπές, όταν δηλαδή θέλεις να χαλαρώσεις και να ξεκουραστείς· να «ταξιδέψεις» -όπως λέμε- μ’ ένα βιβλίο.
Το Ευλογημένο Καταφύγιο, όχι, δεν είναι τέτοιο βιβλίο. Σου το προτείνω όμως γιατί διαβάζοντάς το τώρα ειδικά, θα εκτιμήσεις περισσότερο τις διακοπές σου! Κι αυτό γιατί στις διακοπές ταξιδεύουμε οι περισσότεροι στην επαρχία και στα νησιά, στην φύση και τους ανθρώπους της, εμείς οι των μεγάλων πόλεων.
Διαβάζοντας το βιβλίο αυτό θα δεις κυρίως τρία πράγματα διαφορετικά:
Την φύση αρχικά. Η πέτρα, η θάλασσα, ο ουρανός παίρνουν άλλη διάσταση.
Τον άνθρωπο μετά. Γυμνός και αυθεντικός εκδηλώνεται μπροστά σου.
Τον Θεό τέλος, που διέπει τα πάντα· ζωή και θάνατο.
Μην τρομάζεις!
Όχι, δεν είναι βαρύ το βιβλίο αυτό, ούτε ο συγγραφέας του, ούτε εσύ θα νοιώσεις περίεργα… Απλά θα τα δεις όλα μέσα από τα μάτια του Φώτη Κόντογλου, μέσα από τις σκέψεις και τους προβληματισμούς του.
Σκέψεις και προβληματισμοί που είναι και δικοί μας γιατί και εμείς πολλές φορές τους έχουμε κάνει. Απλά όταν τα ακούς από το στόμα κάποιου άλλου, τότε παίρνουν άλλη διάσταση, πιο ρεαλιστική και αρχίζουν να δουλεύουν μέσα σου αλλιώς.
Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη, όπως θα κατάλαβες, αλλά έχει ένα κοινό παρονομαστή: τον έντονο προβληματισμό του Κόντογλου για την πνευματικότητα του ανθρώπου που χάνεται, όπως χάνεται και η επαφή του με τον εσωτερικό του εαυτό, την Φύση και τον Θεό.
Αλλά και ως Έλληνας, θα δεις μ’ άλλη ματιά αυτόν τον ευλογημένο τόπο, την Ελλάδα μας! Ίσως να καταλάβεις έτσι και περισσότερα πράγματα για εσένα, τον Έλληνα.
Θα εκτιμήσεις τις ομορφιές της χώρας μας και την αρμονία που την διέπει. Και τον «βασιλιά» Έλληνα της υπαίθρου, ναι! Κι αυτόν θα τον αγαπήσεις περισσότερο, γιατί αυτός είναι ίσως και ο τελευταίος θεματοφύλακας του γνήσιου και του αυθεντικού.
Αυτό που περίτρανα φωνάζει ο Κόντογλου..
Στα απλά πράγματα, κρύβεται το μεγαλείο.
Σε σημεία το βιβλίο μου έφερνε στο νου το «Ζορμπά» του Ν. Καζαντζάκη, γιατί και ο Ζορμπάς τέτοιος άνθρωπος ήταν, πρωτόλειος, γνήσιος κι αυθεντικός. Τον άνθρωπο δηλαδή που και ο Φώτης Κόντογλου, αναζητούσε και εκθείαζε: αυτόν που είναι μόνιμα εν επαφή και σε διάλογο με τον εσώτερο απλοϊκό, φυσικό και θείο εαυτό.
Μόνο αυτά τα αποσπάσματα από το βιβλίο που τώρα εδώ σας παραθέτω, μιλούν από μόνα τους:
«Επειδή λοιπόν οι περισσότεροι θέλουνε να μοιάσουνε με κάποιον που τους αρέσει και που τον έχουνε για μοντέλλο, χάνουνε το δικό τους τρόπο και ζούνε ψεύτικα και με τον καιρό θαρρούνε πως αυτό που παριστάνουνε είναι ο εαυτός τους» «… επειδή ο άνθρωπος άμα χάσει τον εαυτό του, ζητά ένα καλούπι να μπει μέσα όπως – όπως…»
«Ανατριχιάζω ώρες – ώρες, γιατί νοιώθω καθαρά τα γέλια που κάνουνε κρυφά οι πέτρες για την κουταμάρα μας…»
«Όλη η ζωή να βρίσκεται μέσα σε κουτιά. Ως τώρα κλείσαμε κάμποσα πράγματα στα κουτιά. Εκτός από τα τυποποιημένα τρόφιμα, τυποποιήσαμε κ’ ένα σωρό άλλα πνευματικά πράγματα. Σε ένα κουτί μέσα βρίσκεται η ομιλία, η λογοτεχνία, η ρητορική, τα αστεία και οι ξένες γλώσσες κ.λ.π. σ’ ένα άλλο κουτί βρίσκεται η μουσική. Σε ένα άλλο η ζωγραφική. Η λογοτεχνία το ίδιο. Οι τεχνοτροπίες μια φορά είναι οι ίδιες σ΄ όλο τον κόσμο. Ό,τι κατέβει στο κεφάλι σου, κάνε το και θα μοιάζει με τ’ αλλουνού, γιατί όλα τα μυαλά δουλεύουνε με τον ίδιο μηχανικό τρόπο. Είναι τυποποιημένα»
Ο Φώτης Κόντογλου κάλεσμα απευθύνει μέσα από το βιβλίο του «Ευλογημένο Καταφύγιο» να βάλουμε το μυαλό μας να δουλέψει περισσότερο, να αποτινάξουμε τα πρότυπα που μας έχουν επιβάλει και να ξεκινήσουμε την αναζήτηση μας για την απλότητα, μέσα στην οποία κρύβεται ο ξεχωριστός, μεγαλειώδης και γνήσιος εαυτός του καθενός μας και κατ’ επέκταση και ο ίδιος ο Θεός.
Ας βγούμε κι εμείς για λίγο από το «κουτί» και ας διαβάσουμε κάτι στις διακοπές, που χρειάζεται λίγη εσωτερική διεργασία παραπάνω! Ας αφήσουμε τη Λένα Μαντά, για το χειμώνα, που θα έχουμε πολλές σκοτούρες στο κεφάλι μας και δεν θα χρειάζεται να σκεφτούμε λιγάκι παραπάνω.
Φώτης Κόντογλου λοιπόν για τις φετινές διακοπές, όπου όλοι έχουμε χρόνο για διάβασμα· ένα βιβλίο Ευαγγέλιο Ζωής θα το πω εγώ κι όχι ένα απλό βιβλίο.
_____________
Φώτης Κόντογλου, «Ευλογημένο Καταφύγιο», Εκδόσεις Ακρίτας
