Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, τα γράμματα, η επικοινωνία στρατιωτών και αμάχων κατά τους Παγκόσμιους Πολέμους
Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία και ο ρόλος τους στον πόλεμο
Ποιός άνθρωπος θέλησε ποτέ τον πόλεμο; Ποιός άνθρωπος εξακολουθεί να θέλει τον πόλεμο; Πόσοι αθώοι, πολίτες και στρατιώτες, έχασαν τη ζωή τους στις μάχες που έγιναν για την ελευθερία, με κόστος βαρύ, με απώλειες που με κανέναν τρόπο δεν μπορούν ν’ αντικατασταθούν;
Η ζωή δεν ήταν δώρο για όλους, κι ας έπρεπε κάθε φορά να βρίσκεται η δύναμη στο τίποτα, στο ελάχιστο που θα συντηρούσε την πίστη και την ελπίδα στους αγωνιζόμενους, στο μέτωπο, στην πόλη ή στο απομακρυσμένο χωριό, ότι όλα θα γίνουν όπως πριν, ότι η ζωή θα νικήσει το θάνατο και το σκοτάδι και όλοι οι εχθροί θα εξαφανιστούν.
Τι απαίσιες μέρες! Πόσες δυσκολίες έζησαν οι άνθρωποι και συνεχίζουν να ζουν, με έναν ακαθόριστο σκοπό, που κανένας στον πλανήτη του 21ου αιώνα δεν θα έπρεπε να θέλει, η λέξη και η έννοια αυτή θα έπρεπε να έχει σβηστεί από το λεξιλόγιό μας αιώνες πίσω. Μα δυστυχώς…
Τις μαύρες εκείνες μέρες των Παγκόσμιων Πολέμων, που η χώρα μας αντιμετώπισε με δύναμη ψυχής παρά τα λιγοστά μέσα, αυτοί που έφευγαν για το μέτωπο και αυτοί που έμεναν πίσω να τους περιμένουν, είχαν έναν τρόπο μόνο να επικοινωνούν κι αυτός ήταν οι επιστολές, τα γράμματα. Ήταν τα γράμματα και τα μικροδέματα που κράτησαν δυνατές τις οικογένειες και τις σχέσεις των ανθρώπων, ήταν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία που στήριξαν τον αγώνα, εμψυχώνοντας όλες τις πλευρές. Τους αποστολείς και τους παραλήπτες. Με ενδιάμεσους τους λογοκριτές, αλλά στην ουσία αυτό δεν είχε και τόση σημασία, καθώς το μήνυμα από τον άνθρωπό σου είχε μεγαλύτερη βαρύτητα και αξία απ’ οτιδήποτε άλλο.
Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία που τόσο στήριξαν ηθικά τον κόσμο, οι ταχυδρόμοι μας που πήγαιναν στον πιο απομακρυσμένο τόπο προκειμένου να φτάσουν παντού τα καλά ή τα άσχημα νέα, είχαν το δικό τους μερίδιο στον πόλεμο, ίσως και το πιο σημαντικό, αφού η κάθε μάνα θα μπορούσε και την πείνα να αντέξει, αν ήξερε ότι το παιδί της ζει, η κάθε σύζυγος στην αδυναμία και το φόβο της θα μπορούσε να αντέξει αν έπαιρνε δυο λόγια χαράς από τον σύζυγο, τα παιδιά με την υπόσχεση ότι ο μπαμπάς θα τους φέρει δώρα θα έβρισκαν τη δύναμη να στηρίξουν τη μάνα τους… Κι όχι μόνο φυσικά, όλοι είχαν ανάγκη ν’ ακούν καλά νέα, όλοι ήθελαν να ξέρουν ότι οι συγγενείς, οι φίλοι κι οι γνωστοί ζουν, είναι καλά και αγωνίζονται για την Ελλάδα.
Διαβάζουμε στη σελίδα https://www.postnet.gr/article.php?id=2382 “Πρωταγωνιστικός υπήρξε ο ρόλος και η συμβολή των Ελληνικών Ταχυδρομείων (τρία Τ.Τ.Τ. τότε) και της ψυχής τους, των Ταχυδρομικών Υπαλλήλων στο να γραφούν οι λαμπρές σελίδες δόξας, ηρωισμού και αυτοθυσίας, τόσο στο μέτωπο με την μεταφορά των γραμμάτων, των δεμάτων και των επιστολικών δελταρίων προς τους αγωνιζομένους στρατιώτες, όσο και προς τους δικούς τους ανθρώπους που εναγωνίως περίμεναν να μάθουν νέα τους. Ο Ταχυδρόμος του μετώπου είναι πρόσωπο ιερό, ο άνθρωπος που όλοι περιμένουν να ακούσουν και να μάθουν ένα καλό νέο , μια καλή είδηση ενθουσιασμού, συγκίνησης, παρηγοριάς και εμψύχωσης. Η Ταχυδρομική Υπηρεσία προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες του πολέμου. Οι νεοεκδιδόμενες εγκύκλιοι αφορούν και τροποποιούν ολόκληρη την λειτουργία της. Χαρακτηριστικά είναι τα διατάγματα, οι αναγκαστικοί νόμοι και οι εγκύκλιοι που δημοσιεύονται στο «ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΩΝ, ΤΗΛΕΓΡΑΦΩΝ, ΤΗΛΕΦΩΝΩΝ» τη συγκεκριμένη περίοδο”.
Σε αντίθεση με το τότε, το σήμερα επιβεβαιώνει πως ο σύγχρονος κόσμος ξέρει λιγότερο να στηρίζει και περισσότερο να διαλύει, τα καταστήματα των ΕΛΤΑ κλείνουν και κατεβάζουν ρολά ταχυδρομεία που δεν έκλεισαν ούτε στις πιο δύσκολες μέρες της χώρας, επιβεβαιώνοντας πως τα συμφέροντα πάντα είναι υπεράνω ιστορίας και αξιών.
Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία που ο κάθε Έλληνας έχει συνδέσει με προσωπικές του στιγμές, με την προσωπική επικοινωνία του με αγαπημένα του πρόσωπα, με την παρουσία του ταχυδρόμου στα χωριά που οι παππούδες περιμένουν από αυτούς νέα και συντάξεις και λογαριασμούς και ν’ ανταλλάξουν μια κουβέντα, έχουν αρχίσει εδώ και δεκαετίες να απαξιώνονται. Πόσο κρίμα! Αντί να στηρίζονται, αφήνονται στην τύχη τους, αναγκάζοντας στην εθελούσια έξοδο εργαζόμενους και στη δυσφήμιση του ονόματός τους.
Με το κλείσιμο των καταστημάτων, οι κάτοικοι πια αναγκάζονται να διανύσουν απόσταση πολλών χιλιομέτρων για να φτάσουν στο πλησιέστερο ταχυδρομείο. Η μοναδική αυτή σχέση των πολιτών με τα ταχυδρομεία, χάνεται. Η επαρχία και τα χωριά απομονώνονται ακόμα περισσότερο, νησιά και ακριτικές περιοχές μένουν ολότελα μόνοι. Οι μεγαλύτερης ειδικά ηλικίας άνθρωποι, έρχονται να αντιμετωπίσουν μεγάλες δυσκολίες πια. Η αναδιοργάνωση των ΕΛΤΑ με οριζόντια κριτήρια αφήνει μόνους τους ανθρώπους των περιοχών που έχουν περισσότερη ανάγκη την παρουσία τους, αντί να τους ενισχύει.
Μακάρι όσα υπόσχεται η διοίκηση της νέας εποχής των ΕΛΤΑ για ανασύσταση του μοντέλου διαβιβάσεων, διαλογής και διανομής, να διευκολύνουν και να εξυπηρετούν τον κόσμο, όμως εκείνη η σχέση πια που όλοι θυμόμαστε, με τον ταχυδρόμο να φτάνει στις πόρτες των σπιτιών μας, να μπαίνει στα καφενεία των χωριών και στα κοινοτικά ιατρεία, θα μείνει μακρινή ανάμνηση.
«Σεβαστοί μου γονείς, να μην θλίβεσθε που βρισκόμαστε σε πόλεμο, για την πατρίδα και για την τιμή μας και θα πολεμήσουμε μέχρι ενός και πρέπει να το έχετε καύχημα, όπου και τα δύο σας παιδιά πολεμούν αυτή τη στιγμή κατά του βαρβάρου επιδρομέος, όπου ηθέλησε να προσβάλη την τιμή και την ελευθερία της πατρίδας μας, για αυτό δεν πρέπει να οδύρεσθε»…
«Αγαπημένη μου μητέρα και αγαπημένα μου αδέλφια. Όπως πάνε τα πράγματα φαίνονται καλά για το στρατό μας και θα το έχω μεγάλη χαρά μίας και μας εδόθη η τιμή να πάμε πρώτοι από το σύνταγμα μας να λάβουμε μέρος στας μάχας. Απευθύνομαι σε όλη μου την οικογένεια, δηλαδή σε ότι προσφιλές έχω σε αυτόν τον κόσμο, και θα σας παρακαλώ πάντα να εύχεστε περισσότερο στο Θεό να νικήση ο στρατός μας, παρά να σωθώ εγώ και να γίνουμε δούλοι στους δολοφόνους Ιταλούς»…
«Ανδρέα, είμαστε καλά. Το αγαπημένο μας παιδί, ο Χρήστος εσκοτώθηκε. Παιδί μου η μητέρα σου, σου δίνει την ευχή της να μη στεναχωρηθής καθόλου. Στάσου πιστός στον όρκο της πατρίδας σου και να κάνης υπομονή. Εγώ, αν και γέρος που είμαι, λάβε υπ΄ όψει σου ότι κάνω μεγάλη υπομονή, εσύ να είσαι καλά και ο Θεός θα μας βοηθήση»…
«Μην ανησυχήτε δι΄ εμέ. Περνώ καλά. Περιθάλπομαι παρά διακεκριμένων στρατιωτικών ιατρών, εν συνδυασμώ προς την στοργικήν περιποίηση των αδελφών νοσοκόμων»… «Μέγας αριθμός κύριων και δίδων, μας επισκέπτονται καθημερινώς με διάφορα δώρα εις τας χείρας των και με δακρυσμένα τα μάτια των, με την ερώτηση που είμαστε πληγωμένοι και αν πονάμε. Και πάλι σας επαναλαμβάνω να εύχεσθε εις τον Ύψιστον να βρεθούμε νικηταί και είθε να επανέλθωμεν εις την προτεραίαν μας θέση. Σας ασπάζομαι, υιός σας και αδελφός Νίκος. Να κάμετε χαλύβδινη καρδιά και να μην σας δειλιάζη ο πόλεμος»…
“Αγαπητή μου Μητέρα, με μεγάλη χαρά πήρα σήμερα πάλι γράμμα σου, που είχα να λάβω τόσο καιρό τώρα. Επίσης με ανακούφισι έμαθα πως εγέννησε η γυναίκα μου. Φαντάζομαι τα βάσανά σου και τις φασαρίες σου. Τέλος πάντων. Όλα αυτά θα τα ξεχάσεις αφού τέλος πάντων τώρα έχομεν μαζί με τα τόσα άλλα παιδιά και το δικό μου. Γνήσιο απόγονό σας. Θα ήθελα, μητέρα, να ήμουν αυτού για να δω την χαρά της Κωσταντίας, του πεθερού μου, κ.λπ. Ελπίζω στο Θεό πως κάποτε θα τελειώσωμεν απ’ εδώ και θα βρεθώ μαζί σας να συνεωρτάσωμεν το ευχάριστον γεγονός. Ο Μανώλης είναι καλά. Χαιρετισμούς εις όλους”…
“Φανή μου, η άνοιξις εδώ μύρισε, φαντάζομαι αυτού, τι ομορφιές θα έχεις, τα δεντράκια σου αυτού, τριγύρω τα μαγικά χορταράκια θα τα μαζεύεις και θα λέγεις «που είναι ο Μήτσος να φάει». Αλλά, Φανή μου, τρώγω και εγώ, βάζω κανένα στρατιώτη και μου μαζεύει πότε – πότε και τα βράζει. Ως εκ τούτου να μη λέγεις ότι στερούμαι από κάτι τέτοια. Μόνο έσενα στερούμαι και τα παιδιά. Σας φιλώ όλους”…
“Αγαπητά μου παιδιά Άγγελε, Ντόντο σας φιλώ πολλές φορές. Με χαρά έμαθα ότι η δασκάλα σας είναι καλή και την ακούτε. Να μάθετε γράμματα και εγώ θα σας φέρω πολλά πράγματα, όταν θα έρθω. Είμαι καλά και σας φιλώ και εσείς να φιλήσετε τη μαμά σας. Ο μπαμπάς σας Μήτσος”…
“Εδώ που μένουμε είναι πολλά πρόβατα και έχουμε γάλα άφθονο, σήμερα πήρα 2 οκάδες με τον Αξιωματικόν μου μαζί και έκανα ένα ριζόγαλο πρώτης τάξεως. Πολύ τακτικά φτιάχνομε ριζόγαλο, όταν θα έλθω στην Αθήνα θα το φτιάχνω εγώ, διότι έμαθα καλά... Εδώ έχω πιάσει ένα φίλο Αλβανό, που τον λέγουν Μιχάλη, είναι Χριστιανός και έχει πρόβατα. Κάθε ημέρα μού φέρνει 1 ½ οκά γάλα πρώτης τάξεως. Χθες του έδωσα 1 λουκούμι και το μεσημέρι εις απάντησιν μού έφερε 2 αυγά τηγανιτά με τυρί”…
“Να προσέχης εις τα γράμματά σου να μην ονομάζεις τα διάφορα μέρη, που είσαι γιατί τα σβήνει η λογοκρισία. Εις τα καρτ – ποστάλ, που έστειλες, με πολύ κόπο κατόρθωσα να καταλάβω ότι το έστειλες από την Χειμάρραν. Έτσι μπράβο κυνηγάτε τους μακαρονάδες και μην ξεχάσεις να μου φέρεις όταν έλθεις ένα ιταλικό ενθύμιο”…
“Από τον Δημητράκη έχουμε να πάρουμε γράμμα από τας 30.10.40, γιατί και αυτοί τους έχουν πάρει για καλά στο κυνήγι και δεν μπορούν να μας γράψουν. Τα μόνα νέα για το Δημητράκη τα μαθαίνουμε από τραυματίας φίλους του, που έρχονται σε νοσοκομεία των Αθηνών. Αυτήν την εβδομάδα έφεραν και τον Πάντο με κρυοπαγήματα. Ο Πάντος μάς είπε ότι ο Δημητράκης είναι πολύ καλά”… Κι άλλες πολλές επιστολές που βρίσκουμε εδώ https://www.tanea.gr/2021/10/28/istoriko-arxeio/ellinoitalikos-polemos-epistoles-apo-kai-pros-to-metopo-tou-40/
Ιστορίες, τόσες πολλές ιστορίες χιλιάδων ανθρώπων! Άλλοι έζησαν, κατάφεραν με τον αγώνα τους να προσθέσουν μια ακόμα μικρή νίκη για τον τόπο τους, άλλοι χάθηκαν στη δίνη του πολέμου, κάποιοι δε βρέθηκαν ποτέ, έμειναν στη μνήμη του κράτους ως άγνωστοι στρατιώτες, άλλοι άφησαν πίσω τα νιάτα τους, τις οικογένειες και τα όνειρά τους με πόνο ψυχής! Ποιά ιδέα αξίζει τελικά τον χαμό έστω και ενός ανθρώπου; Ποιά ιδέα αξίζει τον χαμό μικρών παιδιών;
Ξέρω πως δεν υπάρχει απάντηση. Τιμούμε και μνημονεύουμε τις ψυχές όλων των αδικοχαμένων και ευχόμαστε και προσευχόμαστε να μη χρειαστεί ποτέ ξανά να σβήσει η ζωή κανενός στο βωμό ενός μαρτυρικού πολέμου.
Την ίδια στιγμή που γράφεται αυτό το κείμενο, στον κόσμο πεθαίνουν άνθρωποι κάθε ηλικίας σε κηρυγμένους ή ακήρυχτους πολέμους ανθρώπων εναντίον άλλων ανθρώπων, γείτονες και συγγενείς, φίλοι και γνωστοί αφήνουν την τελευταία τους πνοή σε ένα μακελειό που κανείς δε γνωρίζει την κατάληξή του. Κι αν ευχόμαστε για τη χώρα μας ειρήνη και ελευθερία, γινόμαστε ταυτόχρονα μάρτυρες της μεγαλύτερης δυστυχίας, παρακολουθώντας τις τραγικές ειδήσεις που φτάνουν σε μας, από τα μέτωπα των πολέμων, λίγα μόνο χιλιόμετρα μακριά μας!
…………………
