Μια βόλτα στο Ηράκλειο
Με το Ηράκλειο της Κρήτης δεν υπήρξε ποτέ έρωτας κεραυνοβόλος. Έμοιαζε περισσότερο με συνοικέσιο η σχέση μας! Άλλοι την επέλεξαν για μένα, οι γονείς. Και έμεινε στη ζωή μου η πόλη σαν μια σχέση όλο εντάσεις, διαφωνίες, χωρισμούς, επανασυνδέσεις, με έδιωχνε μακριά και με τρόπο ιδιαίτερο με καλούσε ξανά κοντά της.
Αν αγαπάμε τους τόπους για την ομορφιά τους, σίγουρα το κομμάτι αυτό της γης δε με μάγεψε. Είχε όμως άλλα χαρακτηριστικά, που πάντα με τραβούσαν, μια ζωντάνια ιδιαίτερη χειμώνα καλοκαίρι, σπίθες ζωής σε όλες τις μορφές, που δεν με άφησαν ποτέ παγερά αδιάφορη.
Δεν έχω ρίζες στο Ηράκλειο, μα έχω βάση. Έχω μνήμες από ανθρώπους αγαπημένους και φίλους καλούς, έχω κομμάτια του πάζλ της ζωής μου εκτεθειμένα, έχω ενάρξεις και λήξεις, λήψεις αποφάσεων, χτυπήματα στον τοίχο, συγκρούσεις και φυγές τόσο δυνατές που καμιά επιστροφή δεν ήταν εύκολη.
Είναι παράξενη η σχέση μας με τις πόλεις. Ιδιαίτερη, ξεχωριστή για τον καθένα. Με πήγαινε έλα μοναδικά. Μυστικά. Κρυφά. Με σκιρτήματα ψυχής. Εφηβεία. Γνωριμίες. Όνειρα πολλά κι ατίθασα. Ένα εισιτήριο πάντα στην τσέπη.
Λιμάνια και αεροδρόμια με μυρωδιές και εικόνες όλη μας η ζωή. Αποχαιρετισμοί και δάκρυα, ερχομοί με αγκαλιές και γέλια (και όχι πάντα!).
Μα εδώ… εδώ το συνοικέσιο προέκυψε κρυφός έρωτας και μετά συνήθεια και μετά ανάγκη και μετά αγώνας να γίνει πάλι κάτι αλλιώτικο, να βρει την σπίθα τη νεανική, να συναντηθεί με αυτό που είχε φανταστεί, διάσταση, επανασύνδεση, επιστροφή.
Η πραγματικότητα είναι άλλη όπως και να γίνει, μια πόλη κρίνεται αυστηρά για όσα προσφέρει στην καθημερινότητα.
Και η συγκεκριμένη πόλη κρίνεται πάντα αυστηρά από όλους μας, γιατί την αγαπάμε και της αξίζει το καλύτερο.
Παλεύει ακόμα ν’ απαγκιστρωθεί από παλιές ιδέες και τρόπους, αλλά προσπαθεί.
Η πόλη δεν είναι απρόσωπη. Είναι οι κάτοικοι. Δεν είναι απλά ένας δήμος που οφείλει να ρυθμίζει τα πάντα, είναι όμως ο αρχηγός, αυτός που δίνει το παράδειγμα και το πρόσταγμα στους πολίτες και οφείλει να βελτιώνει τη ζωή τους και να πηγαίνει ένα βήμα πιο μπροστά, αξιοποιώντας και την παραμικρή βοήθεια.
Κατά το γνωστό, το αγαπημένο μας Ηράκλειο είναι μια πόλη που έχει στραμμένο το βλέμμα της στο εσωτερικό και όχι στη θάλασσα. Άναρχα δομημένη, δρόμοι δαιδαλώδεις, σαν τη γραφειοκρατία ένα πράγμα, που μπλοκάρει κάθε καλή πρόθεση αλλαγής, με πολλά κτήρια ερείπια, κτήρια φαντάσματα, κτήρια αυθαίρετα και μερικά κακορίζικα δέντρα.
Έγιναν αρκετά έργα τα τελευταία χρόνια και συνεχίζουν να γίνονται, τουλάχιστον όσα βλέπουμε, γιατί γίνονται κι άλλα που δεν βλέπουμε και γκρινιάζουμε χωρίς λόγο.
Μα όλα κινούνται τόσο αργά! Οι αλλαγές γίνονται αργά και βασανιστικά, αυτό είναι γεγονός! Εκ του αποτελέσματος θα κριθούν όλα, μα είναι κρίμα να βλέπουμε πράγματα που εύκολα μπορούν να διορθωθούν να μην αλλάζουν.
Επίσης εδώ υπάρχει μια μεγάλη λατρεία στο μάρμαρο και στο ξερίζωμα δέντρων, όπως και στο σκάψιμο δρόμων και ημιτελών έργων, αλλά πάντα ελπίζω ότι θα αλλάξουν τα πράγματα!
Μια πόλη δεν είναι μόνο το κέντρο της! Μα τελικά ίσως αυτό να είναι μια πόλη και πρέπει να το χωνέψω!
Ξεπερνώντας όμως τα προβλήματα της καθημερινότητας, καμιά φορά την αδιαφορία, μαγεύομαι ακόμα με τα στενά του κέντρου, τις παλιές αυλές με τις ξεχασμένες λεμονιές, τα σπίτια των προσφύγων και με όσα θα μπορούσαν να έχουν διατηρηθεί, ώστε να είναι ζωντανό κάθε στενό της πόλης και όχι μόνο οι κεντρικοί δρόμοι της.
Η πόλη αυτή δεν έχει πράσινο. Δεν έχει πάρκα. Δεν έχει χώρους στάθμευσης. Δεν έχει πεζοδρόμια. Δεν έχει ρυμοτομία. Δεν έχει διαβάσεις της προκοπής, σε δύσκολα δε σημεία δεν έχει καθόλου διαβάσεις.
Έχει άθλιες εισόδους και εξόδους από την εθνική οδό και κάποιες φορές, ειδικά όταν φυσά ο νότος κι έχει αφρικανική σκόνη με θολή ατμόσφαιρα, νιώθω να οδηγώ κάπου στην Ινδία ή στην Αίγυπτο…
Μα η πόλη μεγαλώνει συνεχώς. Επεκτείνεται. Προχωρά στο εσωτερικό και σκαρφαλώνει σε βουνά.
Έχει πανέμορφα τείχη που θέλουν περιποίηση. Ο κόσμος ψάχνει, λαχταρά το πράσινο, τα πάρκα, τους χώρους αναψυχής, κάπου να περπατήσει, να τρέξει, να βγει βόλτα με το καρότσι το παιδικό, το αναπηρικό, με το κατοικίδιό του, να καθίσει σε ένα παγκάκι με σκιά να απολαύσει τη θέα.
Θέλει απλά πράγματα! Προσφάτως η πόλη μας απέκτησε το πολιτιστικό συνεδριακό της κέντρο, έναν υπέροχο χώρο που ανυπομονούμε να λειτουργήσει όπως πρέπει και να λάμψει.
Έχει πολλά και ωραία μουσεία, πολλές χιλιάδες φοιτητών, εξαιρετικά πανεπιστημιακά και τεχνολογικά ιδρύματα, το Ίδρυμα Τεχνολογίας Έρευνας, την Βικελαία βιβλιοθήκη, δυο μεγάλα νοσοκομεία γεμάτα δυστυχώς, βιομηχανική περιοχή, εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος.
Ένα λιμάνι με πυκνή ακτοπλοϊκή συγκοινωνία και αεροδρόμιο πρώτο σε κίνηση πτήσεων τσάρτερ και κάποια εκατομμύρια επισκέπτες! Αναμένουμε με λαχτάρα να γίνουν πραγματικότητα οι μελέτες για σιδηρόδρομο και τραμ (ποτέ δεν ξέρεις!) και ίσως ολοκληρωθούν γρηγορότερα από τον βόρειο οδικό άξονα!
Έχει πάρα πολλές καφετέριες, άλλα τόσα εστιατόρια, πολλά ξενοδοχεία. Καλό φαγητό, τεράστια ακτογραμμή. Είναι ένας μικρός Πειραιάς. Με τρελή κίνηση, ειδικά το καλοκαίρι. Όταν βρέχει γίνεται χαμός.
Έχει επίσης κάτι τεράστια αστικά λεωφορεία που δεν θα έπρεπε, γιατί απλά δεν χωρούν στους δρόμους του κέντρου. Τώρα πια έχει και μονοδρομήσεις που δεν ξέρω τι κατάληξη θα έχουν και λακκούβες, πολλές λακκούβες.
Σπουδαία και σημαντικά αξιοθέατα θα δείτε όπου κι αν στρέψετε το βλέμμα, επίσημες και ανεπίσημες γωνιές της πόλης, μικρά και μεγάλα μνημεία.
Το φρούριο το ενετικό στο λιμάνι, τον γνωστό Κούλε που οι πέτρες του έχουν ζήσει μεγάλες στιγμές, τα ενετικά Νεώρια, ναούς όπως τον Άγιο Τίτο, τον μητροπολιτικό Άγιο Μηνά, τον Άγιο Ματθαίο, τον Άγιο Πέτρο των Δομινικανών, την Παναγία των Σταυροφόρων, τον τρεισήμισι αιώνων Αρμενικό Ναό, την Βασιλική Αγίου Μάρκου (που λειτουργεί ως Δημοτική Πινακοθήκη), την ωραία στράτα της 25ης Αυγούστου, τα Λιοντάρια με την κρήνη Μοροζίνι…
Πύλη του Ιησού, Χανιόπορτα, τάφος Καζαντζάκη στον Προμαχώνα Μαρτινέγκο, παλιά αγορά 1866, Λάκκος, Αγία Τριάδα, Ανάληψη, πλατεία Ελευθερίας, πεζόδρομοι Κοραή, Χάνδακος και Δαιδάλου, είναι μερικά από τα σημεία που σίγουρα θα επισκεφθεί κάποιος, ερχόμενος πρώτη φορά στην πόλη. Κηποθέατρα και άλλα πολλά, μικρά στολίδια με μεγάλη ιστορία ομορφαίνουν την μεγαλούπολή μας.
Και παρ’ όλες τις ατέλειες και την γκρίνια παραμένει η μοναδική κυρία, παραμένει το Κάστρο, η πρωτεύουσα. Όπως γνωρίζετε όσοι διαβάζετε τις βόλτες μου, δεν αναφέρω λεπτομερή ιστορικά στοιχεία, είναι τόσο εύκολο να τα βρείτε στο διαδίκτυο. Εδώ γράφω πάντα τη γνώμη μου και όσα καταγράφει το μάτι μου.
Μα επιγραμματικά θα αναφέρω, ότι όσοι κατακτητές πέρασαν από δω, άφησαν το σημάδι τους. Και ήταν πάρα πολλοί! Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Άραβες, Ενετοί, Οθωμανοί, Αιγύπτιοι και πάλι Οθωμανοί, βάσανα και θάνατοι, σκοτάδι, αγώνες και μόλις το 1913 η ένωση με την Ελλάδα. Και μετά πάλι αγώνες, πάλι πόλεμοι, μα φτάνουμε στο σήμερα με δόξα και τιμή και προχωράμε.
Είναι παράξενοι οι δεσμοί που δημιουργούνται με τις πόλεις. Μας δένει μαζί τους κάτι αδιόρατο, οι στιγμές, οι γωνιές, οι άνθρωποι, οι μνήμες, οι μυρωδιές.
Κρατώ τα λόγια του Γιώργου Σταυρακάκη στο τραγούδι του «Ηράκλειο» και με αυτά σας προσκαλώ στον τόπο μας, που αν και δεν είναι όλα τέλεια, ωστόσο θα σας καλωσορίσει και θα σας φιλέψει και με το παραπάνω!
Φωτογραφίες Ελπίδα Πατεράκη,
https://paterakisphotography.weebly.com/
