“Αληθινή Ιστορία” του Λουκιανού σε διασκευή Κατερίνας Δημόκα
Ας μην ξεχνάμε πως και τα παιδιά διαβάζουν!
Η «Αληθινή Ιστορία» του Λουκιανού, διασκευασμένη από την εξαίρετη συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας Κατερίνα Δημόκα
Η «Αληθινή Ιστορία» του Λουκιανού, θεωρείται το πρώτο μυθιστόρημα «επιστημονικής φαντασίας» στην ιστορία της λογοτεχνίας!
Ο Λουκιανός ακολουθώντας το συγγραφικό «κύμα» της εποχής του για αναγνώσματα, γεμάτα απίστευτες περιπέτειες σε μακρινούς και ανεξερεύνητους τόπους, περιγράφει το φανταστικό ταξίδι ενός νέου άντρα και του πληρώματος του πλοίου του, προς το άγνωστο με σκοπό την περιπέτεια. Σε αυτό το συναρπαστικό ταξίδι ο συγγραφέας και οι σύντροφοί του σαλπάρουν για άγνωστα μέρη και συναντούν αλλόκοτα όντα. Μετά από μια μεγάλη θαλασσοταραχή ταξιδεύουν στη Σελήνη και μαζί με τους κατοίκους της παίρνουν μέρος σε ένα διαστρικό πόλεμο με θεόρατα εξωγήινα πλάσματα.
Αυτό το έργο του Λουκιανού μέσα από συνεχείς μεταφράσεις και αναγνώσεις έγινε γνωστό πυροδοτώντας την φαντασία και άλλων συγγραφέων ανά τους αιώνες, όπως του Ολλανδού Έρασμου και των Βρετανών Τζόναθαν Σουίφτ (Τα ταξίδια του Γκιούλιβερ) και Χένρι Φίλντινγκ και σίγουρα του κατοπινού Ιουλίου Βερν.
Η Αληθινή Ιστορία του Λουκιανού γράφηκε τον 2ο αι μ.Χ. και έχουν γίνει πολλές συγγραφικές διασκευές του από τότε, τώρα όμως η εξαιρετική συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας Κατερίνα Δημόκα το παραδίδει διασκευασμένο στους μικρούς αναγνώστες σε μια εκδοχή που μεταφέρει το χιούμορ και την ασύλληπτη φαντασία του Λουκιανού στα σύγχρονα δεδομένα.
Στις διάφορες διασκευές που έχουν μέχρι τώρα γίνει, λείπει αυτό που άριστα καταφέρνει τώρα η συγγραφέας Κατερίνα Δημόκα, δηλαδή να μεταδώσει στα παιδιά τη χαρά να γευτούν συνολικά ένα εξαιρετικά πρωτότυπο και διασκεδαστικό κείμενο και αυτό γιατί το συγκεκριμένο έργο του Λουκιανού, δεν είναι γραμμένο για παιδιά.
Παιδική Λογοτεχνία δεν υπήρχε ούτε κατά διάνοια τον 2ο αι.! Συνεπώς, κάποια σημεία είναι ακατάλληλα δια ανηλίκους, ενώ το ύφος, οι περιγραφές, η ονοματολογία αλλά και η ίδια η έκταση του έργου, θα αποθάρρυναν σίγουρα ένα σύγχρονο παιδί.
Αυτό συνέβη γιατί ο Λουκιανός επιδιώκοντας την παρωδία όσων συγγραφέων υπερέβαλλαν σε παραδοξολογίες, όσων γέμιζαν με σημεία και τέρατα τις ταξιδιωτικές τους περιπέτειες, τελικά τους ξεπέρασε κατά πολύ κι έγραψε το καλύτερο έργο στο είδος αυτό!
Έτσι, η «Αληθινή Ιστορία» είναι ένα απίστευτο ταξίδι γεμάτο φαντασία, υπερβολή, παράδοξα ψεύδη, παιχνίδια με τις λέξεις και άφθονο χιούμορ. Το μόνο αρχαίο έργο με ταξιδιωτικές περιπέτειες που σώθηκε ὡς διά μαγείας ολόκληρο! Τυχαίο; Δε νομίζω…
Κι εδώ έρχεται η διασκευή της Κατερίνας Δημόκα!
Πυκνώνει το κείμενο, αφαιρώντας πλατειασμούς, εξομαλύνει την έκφραση, αξιοποιεί τη βιωματικότητα του παιδιού, χρησιμοποιεί όρους οικείους, βασίζεται στην προφορικότητα και στους αστεϊσμούς. Γλώσσα παιχνιδιάρα και αβίαστη, που δε διστάζει να αναμίξει φράσεις από τα αρχαία με ξένες λέξεις (Το κήτος= The killer, Το Τυρονήσι=La vache νησί), παροιμίες και στίχους!
Αξιοσημείωτη η προσπάθεια της συγγραφέα να κατευθύνει την κατανόηση των παιδιών σε μια εποχή τόσο διαφορετική, όπου τα τεχνολογικά αγαθά απλά δεν υφίστανται, οι άνθρωποι βάζουν νερό σε ασκούς κι όχι σε πλαστικά μπουκάλια, οι ήπειροι δεν έχουν όλες ανακαλυφθεί, τα κύματα απειλούν και δεν προσφέρονται για windsurf!
H συγγραφέας Κατερίνα Δημόκα με δεξιοτεχνία απότοκο της εμπειρίας στο παιδικό βιβλίο αλλά και της αγάπης της για τα παιδιά, καταφέρνει κάτι πολύ δύσκολο: να διασκεδάσει με το να διασκευάσει, αλλά και να φρεσκάρει τη συνομιλία με την τόσο πλούσια αρχαία γραμματεία μας.
Η «Αληθινή Ιστορία» του Λουκιανού διασκευασμένη από την Κατερίνα Δημόκα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο» και περιλαμβάνει την εντυπωσιακή εικονογράφηση της Πετρούλας Κρίγκου, που σχολιάζει με χιουμοριστικό και ευχάριστα ειρωνικό τόνο το κείμενο.
Ας μην ξεχνάμε πως και τα παιδιά διαβάζουν και είναι μάλιστα οι πιο αυστηροί και δύσκολοι αναγνώστες, που δύσκολα τους κατακτάς ως συγγραφέας.
Στο συγκεκριμένο στοίχημα κατάκτησης, θεωρώ ότι η Κατερίνα Δημόκα έχει νικήσει!
Στη συνέχεια παραθέτουμε ένα δείγμα γραφής, που τόσο μας άγγιξε, εδώ στην ομάδα του Elpis Calling!
Πράματα και θάματα (να σου βγουν τα μάτια)
Δράττομαι της ευκαιρίας να σου παρουσιάσω τους Φεγγαρένιους, αλλιώς θα σκάσω. Τώρα εσύ, άμα θες, πίστεψέ με. Λοιπόν, οι Φεγγαρένιοι γεννιούνται από τις γάμπες των αντρών και, όταν γεράσουν, εξαερώνονται, γίνονται καπνός. Πέταξε το πουλάκι!
Από φαγητό τώρα ψόφια πράματα: ψήνουν στη θράκα φτερωτά βατράχια και χορταίνουν από την τσίκνα που ρουφάνε. Ξεδιψάνε με δροσοσταλίδες, στύβοντας σε μια λεκάνη τον αέρα.
Με τόσο ελαφριά διατροφή δεν κάνουν ποτέ την ανάγκη τους, δεν ξέρουν από τσίσα και κακά.
(Μη γελάς, θα κατουρηθείς εσύ στο τέλος!).
Συνεχίζω. Λοιπόν, θαυμάζουν τους φαλακρούς και καμαρώνουν τα κεφάλια που είναι γουλί, ενώ ἀπ’ ἐναντίας σιχαίνονται τους μαλλιαρούς. Τα γένια τους φυτρώνουν πάνω από τα γόνατα και στα πόδια έχουν μόνο ένα δάχτυλο χωρίς νύχι. Μονοδάχτυλοι και ξενύχωτοι ποδαράδες ἐν συντομίᾳ. Πάνω από τον πισινό τους φυτρώνει για ουρά ένα καταπράσινο λάχανο, που ούτε κόβεται ούτε μαδάει.
Τα μάτια τους… τώρα θα με πεις ψεύτη… Τα μάτια τους, λοιπόν, μπαινοβγαίνουνε. Τα φοράνε μόνο όταν τα χρειάζονται. (Όπως τα γυαλιά ηλίου, που δεν είναι ακόμη της μόδας.) Όσοι αφηρημένοι τα χάνουν δανείζονται από τους κολλητούς τους. «Μήπως έχεις τίποτα γαλάζια να βγω ραντεβού;» Οι πλούσιοι έχουν πολλά μάτια, οι βρομιάρηδες! Τα αυτιά, τέλος, των Φεγγαρένιων είναι συνήθως πλατανόφυλλα.
