Η ντροπή και η έννοια του «ανήκειν» στην παιδική ηλικία
Το φαινόμενο της ντροπής εσωκλείει πολλά περισσότερα από ό,τι υπαγορεύει η κοινή μας λογική. Στον πυρήνα της, η ντροπή νοηματοδοτεί ένα «τράβηγμα» προς τα πίσω. Είναι ο τρόπος να προσπαθήσουμε να προστατέψουμε τους εαυτούς μας ή τους άλλους όταν αντιλαμβανόμαστε ότι δεν θα γίνουμε αποδεκτοί. Αυτό το βαθύτερο νόημα περιέχεται στην κοινή χρήση της λέξης ντροπή στην καθημερινή μας συζήτηση χωρίς ωστόσο να έχουμε την επίγνωση της βαρύτητας του όρου.
Ντροπή είναι ο φυσικός τρόπος του σώματος μας να «κρατάμε τα συναισθήματά μας πίσω» όταν είμαστε σε ανισορροπία χωρίς ικανοποιητική υποστήριξη, όταν έχουμε μια επιθυμία να συνδεθούμε με κάποιον και
αισθανόμαστε ότι η επιθυμητή σύνδεση δεν είναι δυνατή.
Έτσι, μπορούμε να βιώσουμε ντροπή σε κάθε περίπτωση επαφής. Η εμπειρία της ντροπής με αυτήν την έννοια, μας βοηθά να αναγνωρίσουμε τα μέρη με τα οποία η αίσθηση σύνδεσης δεν είναι δυνατή και να προχωρήσουμε σε
μέρη που μπορούμε να κάνουμε σύνδεση.
Η ντροπή στην οικογένειά, μας εκπαιδεύει να απομακρυνθούμε όταν νιώθουμε ότι η λαχτάρα για σύνδεση δεν είναι δυνατή. Αυτή η κατάσταση περιλαμβάνει συστολή, αμηχανία, πικρία, ατίμωση και ταπείνωση.
Βιώνουμε τη ντροπή ως πληροφορία για τους εαυτούς μας (ως ανεπαρκείς, ανάξιοι, μη αγαπητοί, ακατάλληλοι, υπερβολικοί και πολύ λίγοι).
Ανάμεσα σε άλλα, η αίσθηση της ντροπής αντιπροσωπεύει έναν παράδοξο σεβασμό για τα όρια των άλλων. Μπορεί να αντιλαμβανόμαστε την παραπάνω κατάσταση σα μια αίσθηση ταπεινότητας. Να σημειωθεί στο σημείο αυτό πως η συμπεριφορά που έχει έλλειψη σεβασμού χαρακτηρίζεται ως αδιάντροπη.
Εάν η εμπειρία της έλλειψης αποδοχής είναι πολύ δυνατή ή είναι συνεχής στη διάρκεια του χρόνου τότε θα βιώνουμε ντροπή και θα νιώθουμε μη αποδεκτοί κάθε φορά που θα έχουμε την επιθυμία να είμαστε παρόντες και να
κινηθούμε προς την κατεύθυνση της επιθυμίας.
Επιπλέον, η ανάδυση της λαχτάρας είναι η πυροδότηση της ντροπής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εκπροσωπεί μια παγιωμένη αντίληψη όπου η λαχτάρα δεν έχει ευκαιρία αποδοχής κάτω από οποιαδήποτε συνθήκη. Αυτό καλείται υπαρξιακή ντροπή. Έτσι, η ανάπτυξη της υπαρξιακής ντροπής βγάζει ένα άτομο από τη σχεσιακή αίσθηση του κόσμου και το τοποθετεί σε ένα ατομικιστικό επίπεδο το οποίο είναι αποσυνδεδεμένο.
Αντί για τον ενθουσιασμό και τις δυνατότητες κινητοποίησης που συμπίπτουν και συνδέονται με την αίσθηση της λαχτάρας το άτομο μένει με μια αίσθηση απελπισίας.
Ε. Γεωργακόπουλος Φυσιοθεραπευτής – Ψυχοθεραπευτής Gestalt , Τραυματοθεραπευτής CRM
Photo by Caleb Woods on Unsplash
