Η Κατερίνα Χλωροκώστα στο elpis calling
Οι πορείες των ανθρώπων σμίγουν με τρόπο μαγικό, μοναδικό, λες και κάποια δύναμη τους σπρώχνει να έρθουν κοντά για να εκπληρώσουν έναν σκοπό, να δώσουν λόγο ο ένας στον άλλο με μια αόρατη κλωστή να τους δένει συνωμοτικά, για κάτι που έγινε ή θα γίνει. Μια τυχαία εικόνα, μια τυχαία πρόταση, μια μικρή λέξη μπορεί να φέρει κοντά τις ψυχές και από κείνο το σημείο να αλλάξει η ροή των πραγμάτων.
Συναντηθήκαμε νοερά, γελάσαμε, κλάψαμε, προβληματιστήκαμε, ονειρευτήκαμε και σχεδιάσαμε, ορκιστήκαμε μέσα από τα γραπτά της σε οτιδήποτε θα έφερνε την καλή ανατροπή. Μ’ έβαλε στη διαδικασία να την ψάξω, να την μελετήσω, να την βρω και να με βρω μέσα από όσα εξ αποστάσεως μας ένωναν.
Σαν μικρό λευκό κοχύλι βρέχεται και μετακινείται από το πέρα δώθε της θάλασσας, σαν χάρτινος κύκνος αντέχει στις αντιξοότητες και με δυνατή ψυχή πετά ψηλά, σκαρφαλώνει βουνά ως τις κορυφές, διανύει χιλιόμετρα, δρόμους και χωράφια γεμάτα χρυσά στάχυα κι έχει ένα βλέμμα καθαρό, ίδιο για όλους τους ανθρώπους.
Μεγάλο χάρισμα να συνδυάζεις γνώση, καλοσύνη και ταπεινότητα. Να υποδέχεσαι την κάθε μέρα γιορτινά κι ας μην είναι γιορτή, να αγγίζεις τα όριά σου κι ας ξέρεις ότι φτάνεις στα όρια, να δίνεις πολλά όταν δεν περισσεύουν, να βοηθάς όταν θες ένα παρηγορητικό χέρι στήριγμα, να ανοίγεις κύκλους όταν κλείνουν οι ψυχές, να φωτίζεις με έναν καφέ και γλυκό μια στιγμή πόνου μέσα σε κήπο γεμάτο ομορφιές και μυρωδιές…
Με τις λέξεις φτιάχνει ιστορίες και βιβλία, με τις πράξεις αλλάζει ζωές και δίνει θάρρος σε όσους αφέθηκαν… Με ιδιαίτερη χαρά υποδέχομαι στην παρέα του elpis calling την Κατερίνα Χλωροκώστα, δραματοθεραπεύτρια, ψυχή των Κύκλων Ζωής και διαχειρίστρια του blog KaPaworld.
Τόπος καταγωγής, μνήμες από το παρελθόν. Άντεξαν στον χρόνο οι φιλίες;
Γεννήθηκα σε μια μικρή πόλη της Γερμανίας το Σιντελφίνγκεν, όμως τα πρώτα νεανικά μου χρόνια τα πέρασα στην Κατερίνη. Αργότερα στην εφηβεία μου μετακομίσαμε και πάλι στην Γερμανία, όπου εκεί ολοκλήρωσα και το Λύκειο. Οι μνήμες πολλές. Καλοκαίρια στην θάλασσα, γιορτές στο χωριό Θερμά Νιγρίτας από όπου κατάγεται η μαμά μου. Ατελείωτα παιχνίδια με τα ξαδέρφια, χωματόδρομοι, σκονισμένα πόδια, μαυρισμένα γόνατα και μετά οι πρώτοι έρωτες τα πρώτα άτσαλα φλερτ. Σπουδαίες αναμνήσεις.
Αυτό που περισσότερο κρατώ από όλα αυτά ήταν το πόσο κοντά στη φύση μεγάλωσα. Ζώα, δέντρα, αυλές, χωράφια, ποτάμια, σοκάκια. Αγαπούσα τις αλλαγές των εποχών, ένιωθα συνδεδεμένη με τα δέντρα και τα ζώα μας. Πολλή αγάπη έβρισκα μέσα στην απλότητα της φύσης. Ο παππούς μου στην Κατερίνη όπου ζούσα ως παιδί, ήταν βοσκός. Είχαμε πρόβατα και κατσίκες, σκυλιά, γάτες, πουλιά, κότες. Μεγάλη αγάπη κρυβόταν στην σχέση μου με τα ζώα και έμαθα πολλά από αυτά κι αυτό κρατώ και τώρα πια στην ενήλικη ζωή μου. Την σχέση μου με την φύση και την ανάγκη μου να ξαναγυρνώ σε αυτή σαν νιώθω μπερδεμένη. Όπως είχε πει και κάποια πολύ αγαπημένη παιδαγωγός, η φύση είναι η πιο έμπιστη δασκάλα κι αυτή είναι η μόνη σχέση που κρατώ αναλλοίωτη μέσα μου. Η σχέση μου μαζί της…
Κάποιες φιλίες άντεξαν στον χρόνο, ναι! Αυτές που κυνηγήσαμε. Αυτές που θέλαμε να αντέξουν! Αυτές που επιλέξαμε ή αυτές που μας επέλεξαν. Εγώ έχω την χαρά να έχω διατηρήσει τις περισσότερες φιλίες μου. Δεν είναι πολλές, η αλήθεια είναι αυτή και μιλώ για τις παιδικές μου φιλίες κι όχι γι αυτές που έκανα αργότερα στο διάβα της ζωής μου, χωρίς να τις ξεχωρίζω από την σημαντικότητα τους, γιατί κι οι μετέπειτα φιλίες μου είναι σημαντικές κι ουσιαστικές. Μιλώ μόνο ως προς την αντοχή τους στο χρόνο…. Οι φιλίες λοιπόν όπως κι όλα στη ζωή, αντέχουν αν τα φροντίσεις. Αν δεν τα εγκαταλείψεις.
Ανατροπές στον κύκλο της ζωής υπήρξαν; Τυχαία μα σημαντικά γεγονότα;
Από ανατροπές άλλο τίποτα! Αλλαγές που φέρνει η ζωή και δεν τις είχα επιλέξει και αφορούσαν θέματα υγείας ή ατυχήματα και απώλειες αγαπημένων ανθρώπων, καθώς και ανατροπές που επέλεξα φέρνοντας στην ζωή μου τα πάνω κάτω. Οι πιο δύσκολες ήταν οι απρόσμενες. Μια δύσκολη ανατροπή ήταν για εμένα η μετοίκηση σε άλλη χώρα εκεί στην εφηβεία μου, όπου όλη η οικογένεια μετακινηθήκαμε στην Γερμανία. Αυτό σημάδεψε την ζωή μου. Τότε ένιωθα πως την διέλυσε καθώς ήμουν σε πολύ ευάλωτη ηλικία. Η αλήθεια είναι πως απλά αποδομήθηκαν όλα όσα θεωρούσα ως τότε σταθερά. Αυτό μου έφερε πολύ πόνο και με υποχρέωσε να αλλάξω, καθώς κουβάλησα για χρόνια πολλά, τα αποτελέσματα αυτής της βίαιης αποκόλλησης από τις σταθερές μου.
Μεγάλη ανατροπή επίσης ήταν ένα πρόβλημα υγείας που προέκυψε και με έκανε να αναθεωρήσω, να σκεφτώ, να αλλάξω. Υποχρεώθηκα να μετακινηθώ από σχέδια κι από ιδέες που νόμιζα πως είχα εδραιώσει μέσα μου, μα σε μια στιγμή όλα ανατράπηκαν. Η σημαντικότητα άλλαξε κατεύθυνση και οι προτεραιότητες άλλαξαν επίσης… Το ένα έφερε το άλλο και αυτή η ανατροπή αργά μα σταδιακά οδήγησε σε ακόμη μία που αυτή την φορά επέλεξα εγώ κι αυτό ήταν το να φύγω μετά από 16 χρόνια από μια δουλειά που αγαπούσα, μα ένιωθα να με τραβάει πίσω και να μου κάνει κακό. Ακόμη κι όταν επιλέγεις μια ανατροπή όμως, εκείνη δεν παύει να θλίβει, να προκαλεί ανείπωτη οδύνη. Για κοντά ένα χρόνο θρηνούσα αυτή μου την απώλεια κι έψαχνα τη νέα μου επαγγελματική ταυτότητα. Είχε τεράστια μοναξιά αυτή η διαδρομή, μα και τεράστια γνώση. Όπως έγραψε κι η Κική Δημουλά, κανένα τέλος δεν έρχεται με άδεια χέρια. Κάθε τέλος, κάθε αλλαγή, κάθε ανατροπή είτε την επέλεγα είτε όχι πάντα ερχόταν γεμάτη δώρα, που τα εκτιμούσα αργότερα. Οι ανατροπές μού άφησαν γνώση, εμπειρία, ωριμότητα κι επίγνωση… Μπόλικη επίγνωση των δυνατοτήτων μου!
Ποιο στοιχείο του χαρακτήρα σας παραμένει δυνατό ως σήμερα;
Πραγματικά δεν ξέρω αν μπορώ να πω πως είναι μόνο ένα. Πολλά στοιχεία μου θεωρώ πως τα κουβαλώ μέσα μου και νομίζω κάποια τα έχω αναπτύξει, καθώς τους λείπει πια η αγουράδα της νιότης. Τελικά κρατώ το χιούμορ και τον σαρκασμό που θεωρώ πως είναι από τα πιο κύρια χαρακτηριστικά μου, που παραμένουν το ίδιο δυνατά! Το χιούμορ είναι για εμένα, πάντα ήταν, επουλωτικό εργαλείο. Δεν ξέρω πως συνέβαινε αυτό, μα τώρα πια κοιτώντας πίσω αυτό νιώθω. Πάντα αγαπούσα και θαύμαζα το έξυπνο φλεγματικό χιούμορ κάποιων ανθρώπων και δεν είναι τυχαίο πως ένα άλλο νεανικό όνειρο ήταν να κάνω stand up comedy! Για να δούμε, ποτέ δεν είναι αργά…
Είστε κοντά σ’ αυτά που ονειρευτήκατε;
Ας πούμε ότι είμαι πολύ κοντά… Το μόνο πρόβλημα είναι πως κάθε φορά που φτάνω σε ένα όνειρο, ξεπηδά καινούριο. Δεν ξέρω αν είναι η ίδια η ζωή ή ο εαυτός μου που με κρατούν σε εγρήγορση!
Εμπειρία και χρόνος πηγαίνουν μαζί. Είναι τελικά σύμμαχοι μας;
Νομίζω πως ο χρόνος είναι σύμμαχος αν τον εκμεταλλευτείς. Γιατί υπάρχουν φορές που αφήνουμε τον χρόνο να περνά, να σπαταλιέται ενώ είμαστε σε άρνηση. Αυτό ποτέ δεν είναι καλό. Δεν μαθαίνεις τίποτε από τέτοιου είδους κούφια αντίσταση. Ο χρόνος από μόνος του δεν φέρνει την γνώση, όπως κι η εμπειρία νομίζω από μόνη της δεν είναι σύμμαχος. Εννοώ πως πρέπει και πάλι να την κάνεις σύμμαχό σου. Να βρεις τον τρόπο να εκμεταλλευτείς αποτελεσματικά την εμπειρία σου, γιατί από μόνη της δεν είναι πανάκεια. Το ότι γνωρίζουμε πράγματα δεν μας κάνει αποδοτικούς ή σοφούς. Πόσες φορές δεν έχουμε κάνει ένα λάθος ξανά και ξανά και ξανά; Είναι σαν να χτυπάς το κεφάλι σου στον τοίχο και να περιμένεις κάθε φορά, πως αυτή τη φορά θα γίνει το θαύμα και θα σπάσει ο τοίχος!
Ο τρόπος διαχείρισης είναι που κάνει την διαφορά σε όλα. Η εμπειρία είναι ένα αβαντάζ στο να διαφοροποιήσουμε τον τρόπο διαχείρισης μας, μα η εμπειρία από μόνη της δεν φέρνει την αλλαγή. Αν παρόλη την εμπειρία δεν αλλάζουμε, τότε είμαστε καταδικασμένοι να μένουμε κολλημένοι στο παρελθόν και να είμαστε λιγότερο αποτελεσματικοί στο παρόν.
Ισορροπεί η καθημερινότητα με τις ανάγκες της προσωπικής ζωής; Υπάρχει τρόπος και διάθεση να κάνετε όσα αγαπάτε;
Ο χρόνος είναι εξαιρετικά περιορισμένος. Κάποιες φορές νιώθω σαν εκείνα τα ποντικάκια στην ρόδα που τρέχουν απλά για να τρέχουν. Προσπαθώ να κάνω σωστό προγραμματισμό σε όλα για να τα προλαβαίνω, όχι όλα μα τα περισσότερα. Σίγουρα πάντα υπάρχουν κενά. Σίγουρα δεν είναι όλοι ευχαριστημένοι και σίγουρα εγώ πολλές φορές νιώθω διχασμένη και μπερδεμένη. Αυτό που κρατώ ευλαβικά είναι λίγος πάντα χρόνος με τον εαυτό μου. Γράφω για εμένα, μελετάω αρκετά, τρέχω, γυμνάζομαι, σκέφτομαι και παρατηρώ. Δεν είναι πάντα εύκολο μα προσπαθώ απεγνωσμένα να μην ξεχάσω εμένα και τις βασικές μου ανάγκες, γιατί αν γίνει αυτό τότε αργά και σταδιακά θα χαθούν πολλά και δεν θα μπορώ να είμαι αποτελεσματική στις σχέσεις μου και στις ανάγκες της οικογένειας μου.
Μπορεί να ακούγεται παράδοξο ή ακόμη κι εγωιστικό το να βάζει κανείς σε προτεραιότητα κάποιες φορές τις ανάγκες του, όμως είναι καίριας σημασίας αυτό και πρέπει να εκπαιδευτούμε να το κάνουμε. Το να φροντίζεις τον εαυτό σου και τις ανάγκες σου σημαίνει πως, έχεις δημιουργήσει μια υγιή σχέση μαζί του και νιώθεις γεμάτος. Κι η αλήθεια είναι πως μόνο οι γεμάτοι μπορούν να δώσουν. Οπότε ο χρόνος είναι μεν περιορισμένος, μα και όσο πιο σωστά δομημένος γίνεται, όχι για να τα προλάβω όλα, μα για να προλάβω τα πιο σημαντικά για εμένα και την οικογένεια μου.
Τι πυροδοτεί την αγάπη για όσα κάνετε; Τι οδηγεί στην έμπνευση της κάθε στιγμής;
Δεν ξέρω ειλικρινά αν είμαι σε θέση να το απαντήσω αυτό. Τι πυροδοτεί δηλαδή την αγάπη μου για όλα όσα κάνω, τι μου δίνει έμπνευση. Νομίζω η ίδια η ζωή. Βλέπω κάτι, νιώθω κάτι, θυμάμαι κάτι και αρχίζει μέσα μου μια εσωτερική διεργασία. Σα να ανακινούνται συναισθήματα. Το να γράφω, είναι νομίζω εσωτερική ανάγκη. Το να δουλεύω με ανθρώπους είναι αποτέλεσμα της δικής μου επιλογής. Το γιατί έχει να κάνει με το ότι ένιωθα πως είχα να παλέψω με δικούς μου δαίμονες. Να λύσω τους δικούς μου γρίφους κι αυτός ήταν ίσως ο μόνος τρόπος. Μέσω δηλαδή των σπουδών μου, που με βοήθησαν να βρω τις δικές μου απαντήσεις, να δυναμώσω, να κατανοήσω. Αργότερα η δουλειά μου, η ενασχόληση μου με τον ανθρώπινο πόνο, με την ανθρώπινη αγωνία, με γέμισαν πείσμα και πάθος για τους ανθρώπους. Για τις δυνατότητες και τις ανάγκες τους.
Αγαπώ τον άνθρωπο. Αγαπώ τις μαγικές συναισθηματικές διαδρομές του. Τους συμβολισμούς και τις επιλογές του. Με γοητεύουν οι άνθρωποι. Με γοητεύουν οι ζωές τους, οι κύκλοι ζωής των οικογενειών, οι ιστορικές διαδρομές τους μέσα στο χρόνο που είναι τόσο στενά συνδεδεμένες με την πολιτιστική κουλτούρα με την κοινωνική τους πραγματικότητα. Οι άνθρωποι είμαστε συνδεδεμένοι και νομίζω πως δεν είναι τυχαίο το ότι έχω επιλέξει να εκπαιδευτώ και να δουλεύω κυρίως με ομάδες. Είναι επειδή εκεί δεν έχεις άλλη επιλογή από το να νιώσεις την σύνδεση και να δουλέψεις με αυτή και τότε οι άνθρωποι πραγματικά ανθίζουν, γιατί βγαίνουν από την εσωτερική τους μοναξιά. Νομίζω πως η επιλογή του επαγγέλματος μου καθώς και η συγγραφή έχουν αυτόν τον στόχο. Την σύνδεση. Το να επικεντρωθούμε σε αυτά που μας φέρνουν κοντά. Να βρούμε αυτά που ενώνουν κι όχι αυτά που μας χωρίζουν. Μόνο τότε ο κόσμος μας γίνεται ένα υπέροχο μέρος για να ζεις!
Ζούμε εποχές παγκόσμιας αναστάτωσης και ανασφάλειας. Σε τι βαθμό επηρεάζουν την ζωή και τις επιλογές σας;
Επηρεάζουν στο βαθμό που τις αφήνουμε να μας επηρεάσουν. Ο φόβος της οικονομικής κρίσης έκλεισε πολλά όνειρα, μετρίασε πολλά σχέδια κι είναι απόλυτα κατανοητό αυτό! Εγώ μέσα στην καρδιά της κρίσης στην χώρα μας αποφάσισα να αφήσω την σταθερότητα της τότε δουλειάς μου και να αλλάξω κατεύθυνση, με πολύ φόβο και μεγάλη ανασφάλεια. Πολλοί με έλεγαν τρελή ή ακόμη πως αυτή η επιλογή μου ήταν ανεύθυνη, καθώς δεν ήμουν μόνη, μα είχα να σκεφτώ και την οικογένεια μου. Μα η ανάγκη για αλλαγή ήταν μεγαλύτερη από τον φόβο της κρίσης. Δεν έγινε καμία καταστροφή. Τα κατάφερα μια χαρά κι έκανα όλα αυτά τα οποία είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου. Αξίζει να σημειώσω εδώ το γεγονός ότι είχα κοντά την οικογένεια μου ήταν δύναμη για εμένα, γιατί λειτουργήσαμε ως μια στέρεη βάση όπου μπορούσα να πατήσω και να βρω χώρο να δράσω, να αναπτυχθώ, να αλλάξω. Γιατί το καλό το δικό μου, είναι το καλό της οικογένειας μου. Λειτουργήσαμε ως ομάδα και πέτυχε!
Επίσης, όλη αυτή η πολιτική και κοινωνική αστάθεια, πόλεμοι, κρίσεις αξιών, βία, αύξηση της ακροδεξιάς κατεύθυνσης σε όλο σχεδόν τον πλανήτη, δημιουργεί ανασφάλεια. Φόβο. Πίσω από όλα αυτά τα πολιτικά και κοινωνικά φαινόμενα, νιώθω πως κρύβεται ο φόβος. Ο φόβος μας κάνει να κλεινόμαστε, να ταμπουρωνόμαστε, να γινόμαστε αμετακίνητοι, δογματικοί. Και πάλι το αξιακό σύστημα ενός ανθρώπου θα πρέπει να είναι τόσο καλά εδραιωμένο μέσα του για να μην προδώσει τον εαυτό του, την οικογένεια του και κατ’ επέκταση την ίδια την ανθρωπότητα, παράγοντας και ανακυκλώνοντας τον φόβο.
Αυτό είναι το χρέος μας νομίζω. Το να κρατάμε το μυαλό μας ανοιχτό στο φόβο! Αυτό συμβαίνει αν νιώθεις την δύναμη της ιστορίας μέσα σου. Την δύναμη των προγόνων σου. Την δύναμη του από πού ήρθες και που πας. Ανήκεις σε μια ομάδα λοιπόν κι αυτή την “ομάδα” την κουβαλάς πάντα μέσα σου. Σε κάθε πολιτική και κοινωνική κρίση, αυτό πρέπει να θυμόμαστε. Εκεί να στηριζόμαστε στην ομάδα μας, στο μαζί και στις αξίες του!
Το μέλλον δεν προβλέπεται, μα πάντα υπάρχουν σχέδια. Ελπίζετε ακόμα;
Τα όνειρα μου είναι οι στόχοι μου! Κάνω όνειρα με σκοπό να τα αγγίξω. Αποφεύγω να ονειρεύομαι κάτι που ξέρω πως δεν θα γίνει. Ξέρω πως θα με φθείρει, θα με πονέσει. Όσο για την ελπίδα…. Ναι, πιστεύω στην ελπίδα! Μα όπως είπε και ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του Παντείου κος Δημήτρης Χριστόπουλος, πιστεύω στην ελπίδα όχι ως κούφια αισιοδοξία μα ως υπαρξιακή θέση αγώνα!
Τι σημαίνει αυτό; Πως δεν ελπίζω με σταυρωμένα τα χέρια. Η ελπίδα είναι δράση! Την προκαλείς. Την φέρνεις. Την δημιουργείς. Η ελπίδα είναι ενέργεια κι όλοι εμείς έχουμε την ευθύνη της. Όχι μόνο να την κρατήσουμε ζωντανή, μα να την φέρουμε ως κατεύθυνση, ως πίστη, ως πραγματικότητα στις ζωές μας και στον κόσμο μας.
Μια ευχή για τους αναγνώστες του elpis calling…
Εύχομαι μάχες. Εύχομαι αγώνες. Εύχομαι κατακτήσεις. Εύχομαι ταξίδια. Εύχομαι συναισθήματα πολλά και πλούσια. Εύχομαι εμπειρίες και ζωές γεμάτες ανθρώπους. Εύχομαι καθαρότητα κι ελευθερία στις επιλογές τους. Εύχομαι αγάπη για τον εαυτό τους. Εύχομαι να μην κάνουν πίσω.
Να μην διστάζουν μπροστά στις ανάγκες, στα όνειρα, στα σχέδια, στους στόχους τους. Να μην ξεχνούν τη βάση τους. Να μην διστάζουν μπροστά στις αξίες τους. Να μην ξεχνούν να κοιτούν γύρω και να βλέπουν που ανήκουν. Πως είναι κομμάτι ενός πλανήτη, μαζί με τα δέντρα, τα βουνά, τις θάλασσες, τα ζώα, τους ανθρώπους του. Εύχομαι αποδοχή της διαφορετικότητας της δικής τους και των άλλων. Να μην φοβούνται να αλλάζουν. Εύχομαι αυτοανακαλύψεις. Εύχομαι αυτοβελτίωση. Εύχομαι αλληλοϋποστήριξη. Αλληλοβοήθεια. Εύχομαι να κρατήσουμε όλοι μαζί φωτεινή την Ελπίδα και τελικά εύχομαι πολύ Μαζί!
Έργα της: “Μικρό λευκό κοχύλι” εκδ. Γαβριηλίδης 2015, “Ο χάρτινος κύκνος” εκδ. Γαβριηλίδης 2018
Πηγή φωτογραφιών: προσωπικό αρχείο Κατερίνας Χλωροκώστα και photo © Anastasia Mauve Christianopoulou
