Τα ξένα σπίτια, τα σπίτια των ξένων, αυτά που είναι ίδια, άγευστα και άχρωμα, αδύναμα και χωρίς χαρακτήρα, φτιαγμένα στην εντέλεια λες από το ίδιο χέρι, για την ακρίβεια το μαγικό χέρι του Airbnb. Τραγικά σπίτια κάποιες φορές ιδιοκτητών που τα γέμισαν με όσα τους περίσσευαν και τα ενοικιάζουν μακροχρόνια με πολλές απαγορεύσεις και περιορισμούς, γεμάτα άχρηστα πράγματα που σ’ εμποδίζουν να βάλεις τα δικά σου, να τα στολίσεις και να νιώσει ξανά η ψυχή το οικείο, ότι αυτό το σπίτι έχει προοπτικές να γίνει κάποια στιγμή, σπιτικό. Να σε κρατήσει και να σε φιλοξενήσει αγαπητικά, τρυφερά, να γεμίσει μυρωδιές από ψησίματα και ανθρώπους, να γίνει ξανά μια φωλιά φροντίδας και ασφάλειας.
Μα πού να τα νιώσεις όλα αυτά στα ξένα σπίτια; Στα σπίτια του Οκτώβρη ως Ιούνη, μετά βρες μια σκηνή να μείνεις, γύρνα στο πατρικό σου, μπες σε κοτέτσι, γίνε κολλιτσίδα στους φίλους σου, άλλαζε σπίτια στο τζάμπα ανά δυο τρεις μέρες. Στα ξένα σπίτια πώς να νιώσεις καλοδεχούμενος; Εκεί που δεν σε αφήνουν να φέρεις φίλο, φίλους, ζώο, πίνακες, βιβλία. Εκεί που δεν μπορείς να έχεις την αγαπημένη κατσαρόλα της μάνας σου, το αγαπημένο φλιτζανάκι του πατέρα σου, εκεί που κάνεις χώρο να αφήσεις ένα άχρηστο κάτι τις που θα γλυκάνει την ψυχρότητα του ξένου ενοικιαζόμενου, για κάποιο διάστημα, τοίχου.
Τα ξένα σπίτια και τα ανύπαρκτα μπαλκόνια, ή τα μπαλκόνια χωρίς σπίτι, με θέα ή χωρίς, δεν μπορείς να βρεις μια ισορροπία εκτός κι αν το έχεις φτιάξει ο ίδιος. Να μετράς με εκατοστά, εδώ θα μπει το κρεβάτι, τόσα εκατοστά, εδώ θα μπει η συρταριέρα, τόσα εκατοστά, από εδώ θέλω τουλάχιστον μισό μέτρο για να περνάω, πώς θα γίνει τώρα, θα κουτουλάμε στα έπιπλα; Αλλά, είναι άλλα αυτά τα σπίτια των εκατοστών και άλλα τα γκρι, λευκά, ξενοδοχειακά, ιδρυματικά καμιά φορά σπίτια, τα μην αφήνεις εδώ αυτό, τα μην καπνίσεις απαγορεύεται, τα αυτό το μπιμπελό οπωσδήποτε θα μείνει, αλίμονο, τόσο ωραίο γούστο γιατί να πάει χαμένο, τα δεν έχει ασανσέρ ως τον πέμπτο γι’ αυτό το ενοίκιο έφτασε στο Θεό, πάει με την απόσταση ως τον ουρανό…
Τα σπίτια των άλλων. Ωραία σπίτια, ανακαινισμένα, τακτοποιημένα, των χιλίων ευρώ, των οχτακοσίων και εξακοσίων, με λογαριασμούς μέσα ή χωρίς, με παροχές ή όχι, άλλωστε είναι σε όλους γνωστό πως οι μισθοί στην Ελλάδα αντέχουν τα ακριβά σπίτια, ειδάλλως να συγκατοικήσεις λένε οι ειδικοί, τελειώσανε τα ιδιωτικά και αυτά που ήξερες. Εδώ αυτό εκεί το άλλο, τί το θες στην τελική το περιττό; Απαλλάξου επιτέλους από τα περιττά βαρίδια, διώξε, πέταξε, χάρισε, πούλησε ό,τι δεν χρειάζεσαι και κράτα μια βαλίτσα ρούχα, τίποτε άλλο, να κάνεις ένα τσαπ και να μαζεύεις το βιός σου μέσα σε λίγα λεπτά, να μη σε νοιάζει το υπόλοιπο, ούτε οι λεπτομέρειες, να μην πληρώνεις μεταφορικές. Απαλλάξου επιτέλους από έπιπλα και πράγματα που μια ζωή σε βάραιναν. Τα βιβλία με τις σημειώσεις, τα βιβλία που κάτι σου θυμίζουν, τους πίνακες που τους πας και τους φέρνεις, θυμάσαι τί συμφωνία είχες κάνει στο προηγούμενο σπίτι; Μπορεί και να στο χρέωσαν περισσότερο επειδή είπες πως θα τους κρεμούσες ο κόσμος να γυρνούσε ανάποδα!
Άστα όλα πίσω, βγάλτα στο δρόμο και κάψε τα! Τα σπίτια των άλλων είναι γεμάτα με άλλα πράγματα, εσύ πια δεν χωράς στον κόσμο αυτό με τα δικά σου πράγματα. Έγινες μονάδα που ακολουθεί τη ροή και χρειάζεται μόνο δυο ρούχα, δυο πετσέτες, δυο σεντόνια πλύνε βάλε. Τα υπόλοιπα είναι περιττές λεπτομέρειες.
Άλλωστε, τί πειράζει αλήθεια; Πάντα δεν έλεγες στη μάνα σου όταν σου έκανε παρατηρήσεις για τις δουλειές και την κουζίνα, ότι θα μένεις στα ξενοδοχεία; Ήρθε η ώρα!
Προσωπικά, μεγαλώνοντας δεν ξέρω αν θα το ήθελα αυτό, μ’ αρέσει μια γωνιά συγκεκριμένη, μια ίδια κούπα για τον καφέ κι ας έχω δωδεκάδα, μ’ αρέσει μια συγκεκριμένη κατσαρόλα, η ίδια μεριά του κρεβατιού γιατί βλέπει σε συγκεκριμένο σημείο.. μ’ αρέσουν όσα ο νους κατάφερε να θεωρεί δικά του γιατρικά και ας μην είναι, αλλά κι αν είναι ποιος μπορεί να το πει; Μ’ αρέσουν τα μπόλικα που δημιουργούν ένα κάποιο χάος, άλλα όχι και τα πάρα πολλά, μ’ αρέσουν αυτά που θα βρει κάποιος μετά θάνατο και θα πει, μα τί τα ήθελε τόσα μπιχλιμπίδια;
Περνώντας όμως τελευταία διάφορες ταλαιπωρίες, κατέληξα πως χρειάζομαι τουλάχιστον τα βασικά. Αυτά που θα ξεχωρίζουν το ξένο από το δικό μου, που θα λένε αυτό είναι το σπίτι της Ελπίδας και όχι το σπίτι σκέτο. Τα ξένα σπίτια έχουν γούστο, όχι καλό πάντα, αλλά έχουν. Κατά τις οδηγίες, μα και κατά το γούστο του ιδιοκτήτη ή του διακοσμητή. Κι όσο θα μένω σε αυτά θα αναρωτιέμαι τί καλό μπορεί να γίνει μέσα σε αυτά, ποια χαρά μπορεί να στεριώσει, ποια νέα απασχόληση θα βρει πεδίο δράσης, ποιοι ήχοι του μπορούν να γίνουν νανούρισμα ή νευρικός κλονισμός. Έχω την ικανότητα να κάνω δικό μου το πιο ξένο, να μαζέψω ή να εξαφανίσω σε χρόνο ρεκόρ ό,τι χρειάζεται και δεν χρειάζεται πια. Μα αρκετά συχνά, σαν τις ψυχές που γυρνούν από δω κι από κει μέχρι να το πάρουν απόφαση και επιστρέφουν στους γνωστούς τόπους και σ’ αυτό που ήξεραν, έτσι και γω, θέλω σαράντα μέρες, ίσως και τρεις, έξι, εννιά μήνες να συνηθίσω, να μάθω το κλείδωμα και το ξεκλείδωμα, το χούι του σπιτιού, να καταλάβω τί γίνεται, τί ενέργεια έχει, τί κρύβει…
Δεν θέλω το δικό μου, δεν ήθελα ποτέ κάτι δικό μου ούτε μπορούσα να νιώσω πως μου ανήκει κάτι, μα θέλω το οικείο. Ναι, τελικά θέλω το οικείο, αυτό που η συνήθεια των χρόνων το έκανε να αναγνωρίζεται άμεσα ως δικό μου και δε νομίζω πως αυτό είναι κακό. Μα καθώς το μυαλό μου πάντα ρωτά «σε σύγκριση με τί;» έρχομαι στα συγκαλά μου και σκέφτομαι όλους αυτούς που ξεσπιτώθηκαν με βίαιο τρόπο από το δικό τους οικείο, από το δικό τους γνώριμο και δεν έχουν τη δυνατότητα να πάνε στο ξένο σπίτι και να το κάνουν πάλι «δικό» τους και οικείο.
Και καταλήγω πως η υπερβολή και το πολύ κανάκεμα είναι αυτά που μας μπλοκάρουν και δεν μας αφήνουν να ζήσουμε αυτό που έχουμε, ας είναι και ξένο. Σάμπως, τί ήταν πάντα δικό μας; Ζούμε στον κόσμο των ψευδαισθήσεων και έχουν γίνει ένα με μας τα δικά μου, δικά σου, δικά του, που έχει μπερδευτεί το μυαλό και νομίζει πως πράγματι έχει, πράγματι του ανήκουν διάφορα που δεν μπορεί να αποχωριστεί στα χρόνια της υπερπληθώρας και υπερκατανάλωσης.
Επειδή όμως εγώ μπορώ να βρω χίλιους λόγους για να ηρεμίσει το μέσα μου, δε σημαίνει πως αυτή η κατάσταση με τα επιπλωμένα σπίτια πρέπει να συνεχίσει. Να υπάρξει ένα μέτρο, κάτι που να φροντίζει και αυτούς που τα χρειάζονται επιπλωμένα και αυτούς που κουβαλούν μια ζωή ένα νοικοκυριό που οι γονείς τους έφτυσαν αίμα να τους το πάρουν ή οι ίδιοι δυσκολεύτηκαν να αποκτήσουν με τις πρώτες αποταμιεύσεις το κρεβάτι των ονείρων τους, που έφτιαξαν με κόπο την αγαπημένη δική τους προσωπική λακουβίτσα που αγκαλιάζει τρυφερά το σώμα τους, που έχουν το σερβίτσιο της μάνας και τα σεντόνια που τα πλήρωνε με δόσεις προκειμένου να φτιάξει την προίκα τους και τα βιβλία που αγόραζαν κάθε που περίσσευε ένα ποσό που δεν ήπιαν σε καφέδες.. Να μην είμαστε ρακοσυλλέκτες αναμνήσεων, μα να μην είμαστε και κενοί απ’ όσα αισθανόμαστε ότι χρειαζόμαστε στη ζωή μας.
Τα ξένα σπίτια, οι ξένοι άνθρωποι, οι ξένοι τόποι, άλλοτε μπορούν να σε αναστήσουν, να σε βάλουν σε άλλες διαδικασίες και να ανοίξουν πόρτες και παράθυρα, δικά σου ή ξένα κι άλλες μπορούν να σε καθηλώσουν στο τίποτα. Επιλογή τί θα διαλέξουμε, επιλογή η προσπάθεια, επιλογή η εστίαση εκεί που η ψυχή θα δημιουργήσει τέτοιες συνθήκες ώστε να νιώσει οικειότητα με ό,τι πριν ήταν ξένο.
Τα ξένα σπίτια, τα σπίτια των άλλων, τα δικά τους και τα δικά μας, τα κατά συνθήκη και τα κατά παραγγελία, τα έγιναν πέτρα πέτρα και τα βρήκαμε έτοιμα, αυτά που κουβαλάμε κι αυτά που μας κρατάνε, τα πάνω κάτω σπίτια των γονιών, τα με το κλειδί στο χέρι και το κλειδί έξω από την πόρτα, τα να είμαστε κοντά να πετάγομαι με την παντόφλα, να σου φέρω ένα πιάτο φαγητό, τα φιλικά σπίτια, τα συγγενικά σπίτια, τα σπίτια του χωριού και τα σπίτια της πόλης, τα σπίτια της γειτονιάς, του βουνού και του νησιού, όλα έχουν χαρακτήρα και ρόλο στη ζωή.
Είμαστε και μεις ρόλος; Είμαστε αυτό που είμαστε μα ακόμα δεν έχουμε κατανοήσει, παρακολουθούμε τη ζωή μας και γυρνάμε γύρω από τα ίδια μοτίβα, κάνουμε προσπάθειες για αλλαγή που πέφτει στο κενό ή πάει καλά, σε όποια κατηγορία κι αν ανήκουμε, ας λέμε και δόξα τον Θεό για το κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας και ας κρατάμε μιαν ελπίδα πως όλα γίνονται για καλό.. Εντάξει, ας το πούμε αυτό στον ξεσπιτωμένο από τον πόλεμο και θα μας πάρει με τις πέτρες, αλλά ως δυτικοί, ας μείνουμε στα χλιαρά και στα ψυχολογικά μας, στα βγαίνει δε βγαίνει ο μήνας, στα μπορώ και δεν μπορώ και ας ευχόμαστε ολόψυχα να μη βρεθούμε ποτέ σε θέση που δεν θα μας επιτρέπεται καμιά αλλαγή.
Όσο μπορούμε να επιλέγουμε, όσο μπορούμε να «αποφασίζουμε» το ένα και το άλλο, είμαστε σε καλό δρόμο. Υποστηρίζω ένθερμα την αποκέντρωση και πιστεύω ακράδαντα ότι τα χωριά και οι κωμοπόλεις πρέπει να πάρουν ζωή, δημιουργώντας από την αρχή δουλειές της καθημερινότητας που έχουμε ξεχάσει γιατί μας έφαγε ο αγώνας για σπουδές και πτυχία, μεταπτυχιακά και διδακτορικά, που λίγο έχουν να κάνουν με την ικανότητα να σταθούμε στη ζωή.
Κι όσες εξαγγελίες από τη ΔΕΘ γίνουν και όσες αποφάσεις παρθούν, ποτέ δεν πρόκειται να είναι αρκετές ώστε να στηρίξουν το μόνο ωραίο πράγμα στη ζωή, να έχει δηλαδή ο άνθρωπος τη δυνατότητα να ζει όσο πιο ήρεμα γίνεται την κάθε μέρα του κάνοντας σχεδόν ό,τι τον ευχαριστεί, ακόμα και με όλες τις υποχρεώσεις που δεν μπορούμε να αποφύγουμε, αλλά σε ήρεμο περιβάλλον και ανθρώπινο, σε κοντινές αποστάσεις, σε σπίτια που θα μοιάζουν σπιτικά και σε αυλές και δρόμους που θα παίζουν τα παιδιά ελεύθερα και ασφαλή.
Να είστε καλά! Να προσέχετε τους εαυτούς σας!
Καλό φθινόπωρο!
Αφιερωμένο στους καλύτερους οικοδεσπότες Airbnb και όμορφους ανθρώπους, την Αλέκα και τον Γιάννη, που έκαναν ευκολότερη τη διαμονή μου στο χώρο τους, όταν είχα πραγματικά ανάγκη ένα δωμάτιο χωρίς δικά μου πράγματα, χωρίς περιττά εμπόδια στο οπτικό μου πεδίο. Τους ευχαριστώ ολόψυχα!
