Ο Σταύρος Νιφοράτος στο elpis calling
Είναι από τις φωνές που με συγκινούν βαθιά, από αυτές που όταν τις ακούω δημιουργώ εικόνες και τρυπώνω στο μαγικό κόσμο της μουσικής τους, με τα μαγικά φτερά της αλήθειας, της τόλμης, της αγάπης, αυτά που ξεχάσαμε ότι διαθέτουμε, αυτά που μαζέψαμε κοντά στα σώματά μας γεμάτοι φόβους και αγωνίες.
Περπατώ μαζί του στη μέση της Ερμού και κάνω όνειρα ξανά, όπως εκείνα που αφήνουν όλοι οι νέοι να τους οδηγήσουν σε κόσμους φωτεινούς, μοναδικούς. Χαίρομαι ειλικρινά που υπάρχουν άνθρωποι ταλαντούχοι με ιδανικά, στόχους και αγάπη, με σταθερό βηματισμό και βάση τους την ανθρωπιά, την ευγένεια και την ουσιαστική επικοινωνία.
Ακόμα περισσότερο χαίρομαι για τη διαδικτυακή μας επικοινωνία και την ευκαιρία να γνωρίσω και να γνωρίσουμε στο elpis calling έναν υπέροχο και ταλαντούχο άνθρωπο, τον Σταύρο Νιφοράτο!
Πριν διαβάσω για να μάθω ακριβώς τί είναι η Γεωγραφία, θα σας ρωτούσα ποιά σχέση μπορεί να έχει η μουσική με αυτό που επιλέξατε να σπουδάσετε! Με έκπληξη διαπιστώνω ότι μάλλον έχουν αρκετά κοινά στοιχεία. Θέλετε να μας μιλήσετε για τις σπουδές σας και πόσο μπορεί τελικά να αλληλοσυμπληρώνει η μια την άλλη; Μπορούν και να συνυπάρξουν επαγγελματικά οι ιδιότητές σας;
Αρχικά σας ευχαριστώ για την πρόσκληση! Η επιστήμη της Γεωγραφίας και κυρίως η γνωστική περιοχή της Ανθρωπογεωγραφίας συνδέεται με τη μουσική μέσω μιας κοινής συνιστώσας: τον άνθρωπο. Ο ανθρώπινος παράγοντας, η παρατήρηση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο χώρο και η ανάγκη ανάπτυξης ενός πιο βαθιού βλέμματος προς την κοινωνία αποτελούν εγγενή στοιχεία και πηγή έμπνευσης και στη μουσική. Αν και φαινομενικά αντίθετες οι ιδιότητές μου μπορούν να συνυπάρξουν αρμονικά και, μάλιστα, πολλές φορές η μία έχει τροφοδοτήσει δημιουργικά την άλλη και το αντίστροφο.
Η συμβουλή όλων των γονιών ανά τον κόσμο είναι «πάρε πρώτα το πτυχίο σου και μετά κάνε ό,τι θες!».. Ανήκετε και σεις στην κατηγορία των καλλιτεχνών που πρέπει να έχουν κάτι «σίγουρο» στο χέρι, προκειμένου ν’ ασχοληθούν με τη μουσική, χωρίς να χρειαστεί να κάνουν «εκπτώσεις» στα θέλω τους; Το αναφέρω αυτό γιατί εσείς δεν πήρατε απλά ένα πτυχίο, αλλά προχωρήσατε και σε μεταπτυχιακό και σε διδακτορικό χωρίς να έρχεται σε δεύτερη μοίρα η μουσική.
Στη πορεία των χρόνων συνειδητοποίησα ότι η απλή αυτή οικογενειακή προτροπή με βοήθησε αρκετά στην ενασχόλησή μου με τη μουσική. Η παράλληλη πορεία της μουσικής και των άλλων σπουδών μου, μού έχει δώσει τη δυνατότητα σήμερα να μπορώ να υπάρχω στη μουσική, είτε δισκογραφικά είτε σε επίπεδο ζωντανών εμφανίσεων, με τον τρόπο που θέλω και ταιριάζει στο δικό μου γούστο και αισθητική, δίχως να με βαραίνει ο βιοποριστικός παράγοντας. Εκ των πραγμάτων, στην εποχή μας είναι εξαιρετικά δύσκολο να ασχοληθείς αποκλειστικά με τη μουσική. Το μοντέλο το δικό μου το ακολουθεί η πλειοψηφία των νέων ανθρώπων της γενιάς μου.
Υπάρχουν πολλοί νέοι ταλαντούχοι άνθρωποι, με σπουδές, με προσόντα και επίπεδο που προσπαθούν πάρα πολύ να φτάσουν στο όνειρό τους. Πόσο δύσκολος μπορεί να είναι αυτός ο δρόμος για τους νέους καλλιτέχνες στην Ελλάδα του ’23;
Κάθε εποχή έχει τις δυσκολίες της. Όταν αγαπάς κάτι πολύ, αφοσιωθείς σε αυτό, δουλέψεις σκληρά και εκφράσεις την αλήθεια σου δεν χρειάζεται να σε φοβίζει τίποτα. Την πηγαία ανάγκη δεν μπορεί να τη σταματήσει κανείς και η αλήθεια ξέρει πάντα να συγκινεί και να εισχωρεί βαθιά στις ψυχές των ανθρώπων.
Αργοστόλι, Αθήνα, Παρίσι… η κάθε πόλη έχει να προσθέσει κάτι σημαντικό στην καλλιτεχνική περιουσία. Ανοίγει τελικά πόρτες στις ευκαιρίες μια ξένη χώρα; Πώς και δεν επιλέξατε να ζήσετε μόνιμα στο Παρίσι;
Κάθε πόλη την αγάπησα για διαφορετικά στοιχεία και το μουσικό αποτύπωμα που μου άφησαν ήταν πάντα διαφορετικό. Η Αθήνα έχει μια μοναδική ζωντάνια και έντονες αντιθέσεις. Είναι ντόμπρα, δεν κρύβεται και σου παρουσιάζει γυμνή την αλήθεια της. Όσο για το Παρίσι ό,τι και να πω θα είναι λίγο! Κρατώ την πολυπολιτισμικότητά του και τη συναναστροφή μου με μουσικούς από διαφορετικές κουλτούρες που διεύρυναν σημαντικά τους μουσικούς μου ορίζοντες. Η Γαλλία ήταν κάτι ξαφνικό στη ζωή μου. Συναρπάστηκα και όπως καθετί καινούργιο δεν ξέρεις τι επιφυλάσσει. Σε κάθε τόπο υπάρχουν ευκαιρίες. Εμείς είμαστε αυτοί που τις δημιουργούμε με τις επιλογές και τη στάση μας. Συνειδητά επέστρεψα στην Ελλάδα γιατί η ελληνική μουσική και ο ελληνικός λόγος είναι αυτά που με αφορούν. Ο τρόπος που πάλλεται και δονείται το σώμα μου και η ψυχή μου στην ελληνική γλώσσα δεν συγκρίνεται με τίποτα.
Τί αγαπάτε περισσότερο στον τόπο καταγωγής σας; Είναι γεμάτο το βάζο των παιδικών αναμνήσεων; Είναι η βάση της ψυχής το Αργοστόλι;
Αγαπώ την ηρεμία και την ασφάλεια που νιώθω κάθε φορά που βρίσκομαι στο νησί δίπλα στους ανθρώπους μου. Για τις φυσικές ομορφιές δεν θα μιλήσω, είναι δεδομένες! Αναπολώ την ξεγνοιασιά, την καθημερινότητα που τη θυμάμαι σαν ένα διαρκές παιχνίδι, τα οικογενειακά τραπέζια κάθε σαββατοκύριακο, τα χαμόγελα, τις καντάδες και τα επτανησιακά τραγούδια που γινόμασταν όλοι μια χορωδία, την κεφαλονίτικη κρεατόπιτα της γιαγιάς, τα αμέτρητα γλυκά της μαμάς, τα παγωτά, τα μπάνια, τα ξενύχτια, τις ποδηλατάδες στο γύρο του Κουτάβου.. σαν μια διαρκής εκδρομή!
Αλήθεια, τί μπορεί να βρει κανείς στη «μέση της Ερμού;» Τί θα ήθελε να βρει ένας νέος άνθρωπος στη μέση μιας πρωτεύουσας, στα πρώτα του βήματα στην ενήλικη ζωή;
Στη μέση της Ερμού βρίσκεις πλήθος μοναδικών ανθρώπων, το σύμπαν σε μικρογραφία. Ένας νέος άνθρωπος έχει ανάγκη να συναντήσει ανθρώπους με πνεύμα, γνώσεις, γενναιόδωρους με καλαισθησία αλλά και αυστηρότητα που θα τον πάνε ένα βήμα παραπέρα και θα τον εξελίξουν. Νιώθω ιδιαίτερα τυχερός γιατί στα πρώτα μου χρόνια στην Αθήνα είχα τη χαρά να γνωρίσω σπουδαίους ανθρώπους που με αγκάλιασαν και έμαθα πολλά από αυτούς. Θα σταθώ στη σκηνοθέτη Μέμη Σπυράτου. Συμμετείχα σε πολλές μουσικοθεατρικές παραστάσεις της και μέσα από τη διαδικασία των προβών, μού γνώρισε είδη μουσικής που μέχρι τότε δεν είχα αγγίξει και με έκανε να ανακαλύψω διαφορετικές ερμηνευτικές μου πτυχές.
Εσείς Σταύρο; Βρήκατε αυτό που αναζητούσατε στην ξένη πόλη; Μάλλον σας αγκάλιασε θερμά και σας οδήγησε σε κάτι που για άλλους θα μείνει ίσως μόνο όνειρο! Το να ξεκινήσετε με την Εθνική Λυρική Σκηνή και με έργο του Μάνου Χατζιδάκι νομίζω ξεπερνά κάθε προσδοκία..
Η συμμετοχή μου στο έργο του Μάνου Χατζιδάκι «η εποχή της Μελισσάνθης» αλλά και οι συνεργασίες μου στη συνέχεια με καλλιτέχνες που θαύμαζα από πάντα μόνο ως ευλογία μπορώ να το χαρακτηρίσω. Είναι βαθιά τιμητικό να εισπράττεις πίστη και εμπιστοσύνη προς το πρόσωπό σου στα πρώτα σου βήματα.
Θυμάστε με ποιο τραγούδι εμφανιστήκατε πρώτη φορά σε ακροατήριο; Πώς είναι η δημόσια έκθεση;
Το πρώτο τραγούδι που θυμάμαι να ερμηνεύω δημόσια ήταν μελοποιημένη ποίηση, «το Μαχαίρι» σε ποίηση Νίκου Καββαδία και μουσική Θάνου Μικρούτσικου σε μια σχολική γιορτή. Η έκθεση λειτουργεί πολύ διαφορετικά στον κάθε άνθρωπο. Προκαλεί ποικίλα συναισθήματα. Από βαθιά απελευθερωτικά και λυτρωτικά μέχρι συναισθήματα όπως άγχος, φόβο. Στο ξεκίνημά μου είχα να διαχειριστώ ένα έντονο άγχος σκηνής, το οποίο με τον καιρό μετατράπηκε σε αυτό το γλυκό, δημιουργικό άγχος που υπάρχει- και εύχομαι να συνεχίσει να υπάρχει για πάντα- στα πρώτα λεπτά κάθε παράστασης.
Νομίζω ότι η μουσική λείπει από τα σχολεία μας! Και δεν εννοώ μόνο ως μάθημα, αλλά και ως ήχος στα διαλείμματα που θα ηρεμεί και τα πιο αντιδραστικά στοιχεία, άλλωστε ο θεραπευτικός της ρόλος είναι γνωστός. Δεν ξέρω πώς διδάσκεται σήμερα, αλλά αυτό που εγώ θυμάμαι δεν είχε τίποτα το θελκτικό. Έχουμε ανάγκη από περισσότερα καλλιτεχνικά μουσικά σχολεία; Από διαφορετική διδασκαλία όλων των τεχνών και σε όλες τις σχολικές βαθμίδες;
Υπάρχει μια διαρκής υποβάθμιση και απαξίωση τόσο των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων στο σχολικό περιβάλλον όσο και εν γένει των καλλιτεχνών. Χρειάζονται αναθεωρήσεις σε πολλά επίπεδα από τους αρμόδιους φορείς και τα συλλογικά όργανα. Μόνο με ενότητα και αλληλεγγύη μπορούν να αμβλυνθούν οι παθογένειες και να διεκδικηθεί ένα καλύτερο αύριο για τις επόμενες γενιές.
Τί θα ευχόσασταν σε όποιον τώρα σκέφτεται να ξεκινήσει το ταξίδι του στη μουσική;
Να κάνει μεγάλα όνειρα, να τα διεκδικήσει άφοβα και να ορμήσει στη ζωή με τόλμη και πάθος!
Μια ευχή και για τους αναγνώστες του elpis calling..
Να Αγαπήσουν τους εαυτούς τους. Γιατί μόνο τότε θα μπορέσουν και να δώσουν αγάπη. Την έχουμε ανάγκη όσο τίποτα στην εποχή μας..
Φωτογραφία τίτλου Πάνος Γιαννακόπουλος
Όλες οι φωτογραφίες ανήκουν στο προσωπικό αρχείο του Σταύρου Νιφοράτου
